iranmatikanlogo android
  /  English   /  
logo
  • بخش - اول - تعاریف و کلیات
    • فصل - دوم - کلیات
      • مبحث - اول - حقوق ورودی و هزینه های انجام خدمات
        • ماده - 3 - در اجرای تبصره (۳) ماده ( ۵) قانون ، نرخ هزینه انجام خدمات به شرح زیر مشخص میشود : الف - در صورتی که ارایه دهنده خدمات گمرک باشد نرخ هزینه انجام خدمات بنا به پیشنهاد گمرک ایران و پس از تایید وزیر امور اقتصادی و دارایی تعیین و اخذ خواهد شد . ب - در صورتی که ارایه دهنده خدمات سایر دستگاه های دولتی باشند نرخ هزینه انجام خدمات بنا به پیشنهاد دستگاه مربوط و پس از تایید وزیر امور اقتصادی و دارایی و وزیر مربوط تعیین و اخذ خواهد شد . ج - در سایر موارد که ارایه دهنده خدمت غیر دولتی است نرخ هزینه انجام خدمات پس از اعام توسط ارایه دهنده خدمت با تایید هیات عالی نظارت ، موضوع ماده ( ۱۱ ) قانون نظام صنفی کشور مصوب ۱۳۸۲ تعیین میشود .
          • تبصره - - - منظور از باربری موضوع بند ( ل ) ماده ( ۱) قانون ، عملیاتی است که برای تخلیه ، بارگیری ، جابجایی و صفافی کالا انجام میشود .
          • تبصره - - - ( الحاقی 18/4/1393) مسئولیت پیگیری و نظارت بر حسن اجرای این بند برعهده وزارت صنعت ، معدن و تجارت است و این وزارت موظف است گزارش عملکرد آن را به وزارت امور اقتصادی و دارایی ارایه دهد .
        • ماده - 2 - کاای ترخیص شده از گمرک مشمول افزایش حقوق ورودی نمی شود .
          • تبصره - - - افزایش یا برقراری عوارض صادراتی شامل کاای اظهار شده در گمرک نمی شود .
        • ماده - 4 - انجام خدمات ( تشریفات گمرکی ) فوق العاده در روز های تعطیل یا ساعات غیر اداری در داخل اماکن گمرکی مستلزم موافقت گمرک با درخواست کتبی متقاضی در ساعات اداری میباشد که در اینصورت هزینه خدمات فوق العاده متناسب با خدمات موردنظر دریافت خواهد شد . انجام خدمات یاد شده در خارج از اماکن گمرکی در تمام اوقات مستلزم پرداخت هزینه های مذکور و تامین وسایل رفت و آمد برعهده متقاضی است .
          • تبصره - 1 - خدمات پیاده کردن مسافران و پیک سیاسی و معاینه توشه و اشیای شخصی آن ها و پیاده کردن کیسه های پستی ، سوار کردن مسافران و پیک سیاسی و بارگیری کیسه های پستی به وسایل نقلیه به شرط اینکه نمایندگان موسسات حمل و نقل ، رییس گمرک و مرجع تحویل گیرنده کاا را برای اینکه بتواند کارمندان موردنیاز را حاضر نماید به موقع مطلع سازند و اظهارنامه اجمالی و رونوشت بارنامه و سایر اسناد را قبل از شروع کار به گمرک و مرجع تحویل گیرنده تسلیم نمایند ، بدون اینکه نیاز به درخواست قبلی و تحصیل اجازه و پرداخت هزینه خدمت فوق العاده باشد در تمام اوقات اعم از ساعات اداری یا غیر اداری یا ایام تعطیل انجام میگیرد .
          • تبصره - 3 - واگن های راه آهن ممکن است در خارج از ساعات اداری بدون هیچ تشریفاتی به انبار های گمرکی وارد شوند ، به شرط اینکه معاینه یا تحویل گرفتن کالا یا شمارش محموله های آن ها درخواست نشده و فقط امانت گذاشتن موقتی تا فرا رسیدن ساعات کار اداری بدون مسئولیتی برای گمرک و مرجع تحویل گیرنده مد نظر باشد .
          • تبصره - 2 - هرگاه ساعات ورود و حرکت وسایل نقلیه مطابق برنامه های منظم ، معین و معلوم باشد احتیاجی به اعام موردی نخواهد بود .
      • مبحث - سوم - تضمین
        • ماده - 6 - در مواردی که طبق قانون ، گمرک مجاز به اخذ تضمین است اظهار کننده میتواند یکی از مورد تضمین موضوع بند ( ح ) ماده ( ۱) قانون را انتخاب و ارایه نماید . تضمین به صورت کلی ( پس از اعام شرایط توسط گمرک ) یا موردی تودیع میشود و گمرک موظف است با فاصله پس از انجام الزامات ، تضمین مربوط را آزاد نماید .
          • تبصره - 1 - در خصوص اشخاص دارای سابقه تخلف از مقررات گمرکی ، نوع تضمین از سوی گمرک ایران تعیین خواهد شد .
          • تبصره - 2 - بیمه نامه معتبر بیمه نامه ای است که شرکت های بیمه طبق ضوابط شورای عالی بیمه با هماهنگی قبلی و عقد قرارداد با گمرک ایران صادر میکنند .
      • مبحث - چهارم - تشریفات و کنترل های گمرکی
        • ماده - 8 - در اجرای ماده ( ۱۲) قانون ، وزارتخانه ها و سازمان های مسئول سایر کنترل ها موظفند به شرح زیر اقدام نمایند : الف - استقرار نمایندگان تام ااختیار خود در اجرای پنجره واحد فیزیکی حسب نظر گمرک در این مراکز در گمرک های اجرایی به نحوی که جوابگویی کامل به مراجعان صورت گیرد . ب - تنظیم ساعات کاری و ایام حضور نمایندگان تام ااختیار خود براساس نظر گمرک ، به نحوی که هیج گونه خللی در ترخیص کاا به دلیل عدم حضور آنان ایجاد نگردد . پ تنظیم مدت بازدید ، نمونه گیری و پاسخگویی خود به طور کامل و براساس نظر گمرک به نحوی که زمان ترخیص کاا تا دو سال پس از ازم ا اجرا شدن این آیین نامه حداقل سی درصد کاهش یابد . ت - ارایه اسناد ، مدارک ، گواهی ها و مجوز های مرتبط به گمرک به صورت الکترونیکی به نحوی که گمرک ایران تعیین مینماید . رعایت این بند توسط سازمان ها و موسساتی که در انجام تشریفات گمرکی کالا دخیل میباشند ، نیز الزامی است . ث - فراهم نمودن امکانات لازم و آموزش کارکنان گمرک در مواردی که برخی از کنترل ها با هماهنگی قبلی به گمرک واگذار میشود . ج - اتمام و تکمیل ساختمان های اداری از لحاظ سخت افزاری و نرم افزاری و تحویل کل مجموعه به گمرک ایران توسط سازمان های متولی ایجاد زیرساخت در مبادی ورودی و خروجی .
        • ماده - 7 - کااها و وسایل نقلیه ( زمینی ، دریایی و هوایی ) که به قلمرو گمرکی وارد یا از آن خارج میشوند ، اعم از اینکه مشمول حقوق ورودی باشند یا نباشند و مسافران ورودی و خروجی مشمول کنترل های گمرکی خواهند بود .
      • مبحث - دوم - استفاده از فنون اطاعات
        • ماده - 5 - گمرک ایران موظف است متناسب با ایجاد زیرساخت ها به منظور انجام تشریفات گمرکی و کنترل های گمرکی از فناوری های نوین نظیر فناوری اطاعات و پرتونگاری با رعایت قوانین تجارت الکترونیکی مصوب ۱۳۸۲ و مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶ استفاده نموده و با ایجاد زیرساخت ها ، مجوز های صادره ، معافیت ها و ممنوعیت ها در انجام تشریفات گمرکی را در بستر فناوری اطاعات و ارتباطات دریافت نماید . همچنین به منظور شناسایی هویت شخصی و تجاری متعاملین خود در قالب اشخاص حقیقی و حقوقی به اطاعات سازمان ثبت احوال کشور ، اداره کل ثبت شرکت ها و موسسات غیر تجاری ، اتاق بازرگانی ، صنایع ، معادن و کشاورزی جمهوری اسامی ایران و سازمان امور مالیاتی کشور و سایر سازمان ها ( حسب مورد در مواقع لزوم ) استناد نموده و سازمان های ذی ربط باید اطاعات مربوط را در بستر فناوری اطاعات و ارتباطات در اختیار قرار دهند .
          • تبصره - - - وزارت ارتباطات و فناوری اطاعات موظف است زیرساخت های ارتباطی و مخابراتی امن و پایدار در بستر شبکه ملی اطاعات را در گمرک های کشور به منظور اجرای گمرک الکترونیکی فراهم نماید .
      • مبحث - پنجم - الزامات سیستم هماهنگ شده
        • ماده - 9 - در اجرای ماده ( ۱۳) قانون و تبصره آن ، در مواردی که در عبارات جدول تعرفه ابهام وجود داشته باشد ، متن سیستم هماهنگ شده و یادداشت های توضیحی آن به زبان های رسمی کنوانسیون مربوط ماک عمل خواهد بود .
          • تبصره - - - مدت زمان رسیدن کاا به شرح زیر تعیین میگردد : الف - در صورت حمل از طریق هوایی حداکثر ظرف پانزده روز از تاریخ صدور بارنامه حمل . ب - سایر روش های حمل شصت روز از تاریخ صدور بارنامه حمل .
    • فصل - اول - تعاریف
      • ماده - 1 - اصطاحات مورد استفاده در این آیین نامه در معانی مشروح زیر به کار میروند : الف - قانون : قانون امور گمرکی مصوب ۱۳۹۰ . ب - گمرک ایران : ستاد مرکزی گمرک جمهوری اسامی ایران . پ - گمرک : گمرک های اجرایی در سطح کشور . ت - گمرک های داخلی : گمرک های غیرمرزی در داخل کشور . ث - تامین : تودیع وجه نقد به صورت سپرده یا ارایه ضمانت نامه بانکی یا تضمین بیمه ای معتبر به تشخیص گمرک ایران .
  • بخش - سوم - تشریفات قبل از اظهار
    • ماده - 38 - مأمور گمرک موظف است بلافاصله پس از اجازه مأموران بهداشت ( براساس مقررات مربوط )، داخل وسیله نقلیه برای مقاصد تجاری موضوع ماده ( ۹۵) قانون شده ، ضمن بازرسی کالای همراه ، آذوقه ، لوازم مصرفی ، اسلحه و مهمات و قطعات یدکی موجود ، اطلاعات موردنیاز گمرک در خصوص آن ها و خدمه و مسافران را اخذ نماید .
    • ماده - 39 - در صورتی که مأمور گمرک مقدار آذوقه موجود در کشتی ، هواپیما یا قطار را بیشتر از میزان نیاز واقعی تشخیص دهد میتواند مخزن آذوقه را مهر و موم ( پلمب ) یا لاک و مهر کند ، ولی باید مقدار آذوقه ای که برای مصرف کارکنان و مسافران در مدت توقف در بندر یا فرودگاه یا ایستگاه راه آهن لازم می داند ، در اختیار آنان بگذارد و در صورت نیاز به آذوقه مجدد ، انبار تحت نظارت گمرک باز و بسته شود . گمرک باید اسلحه ، مواد منفجره و محترقه یا مخدر و یا سایر کالا های ممنوع الورود شرعی و قانونی موجود در کشتی یا هواپیما یا قطار را با اطاع فرمانده کشتی ، هواپیما و یا رییس قطار در محلی محفوظ در داخل این وسایل نقلیه قرار داده و برای تمام مدت توقف ، آن ها را مهر و موم ( پلمب ) و مراقبت نماید و یا آن ها را با تنظیم صورتمجلس در انبار تحت نظر گمرک حفظ و موقع حرکت مسترد نماید .
    • ماده - 41 - در موقع ورود کالا هرگاه محقق گردد که به علل موجهی موسسه حمل و نقل اسناد لازم را همراه ندارد که بتواند اظهارنامه اجمالی به نحو مذکور در ماده (۱۸ ) قانون را تسلیم کند ، موسسه مذکور میتواند از رییس گمرک اجازه تخلیه بار وسیله نقلیه یا مقداری از آن را تحصیل نماید و تحت نظارت نماینده گمرک با مسئولیت حامل ، بسته های خود را تخلیه و رسیدگی نموده و تفصیل آن را به دست آورد . رییس گمرک محل موظف است ضمن پذیرش تقاضا ، مهلتی را که برای تسلیم اظهارنامه اجمالی لازم تشخیص داده شود ، در اجازه نامه معین نماید و تا وقتی که اظهارنامه اجمالی داده نشده است ، حامل کالا باید تمام تدابیر احتیاطی را رعایت نماید . هرگاه در وسایل حمل هوایی و دریایی بسته هایی باشد که باید به مقصد دیگری حمل شود ، حمل آن ها به آن مقصد به موجب یک نسخه از اوراق اظهارنامه اجمالی خواهد بود که به امضای رییس اولین گمرک ورودی رسیده باشد .
    • ماده - 43 - هرگاه در جریان پیاده کردن کالا از وسیله نقلیه یک یا چند بسته آسیب ببیند ، مأموران مرجع تحویل گیرنده و گمرک باید به اتفاق نماینده موسسه حمل و نقل با فاصله صورتمجلس وقوع امر را با درج مشخصات بسته هایی ( نگله هایی ) که آسیب دیده است در سه نسخه تنظیم نمایند که یک نسخه به نماینده شرکت حمل و نقل بین المللی تحویل و دو نسخه دیگر به اظهارنامه اجمالی و فهرست کل بار ( مانیفست ) ضمیمه آن الصاق میگردد .
    • ماده - 40 - در صورتی که فهرست کل بار ( مانیفست ) و اظهارنامه اجمالی به جهات موجهی اصاح شده باشد ، در صورتی مورد قبول خواهد بود که تسلیم کننده هر یک از بخش های اصاح شده را با ذکر موارد اصاح ، امضا کرده باشد ، در غیر اینصورت اجازه تخلیه محموله ها داده نخواهد شد . در صورت نیاز به ارایه بارنامه ها به هنگام تسلیم اظهارنامه اجمالی ، نسخه تصدیق شده بارنامه توسط شرکت حمل و نقل قابل قبول است .
      • تبصره - 1 - اصلاح فهرست کل بار ( مانیفست ) در ارتباط با نام گیرنده وقتی قابل قبول است که حداکثر تا سه روز اداری پس از تخلیه کالا به گمرک ارایه و مستند به دستور از مبدا بوده و نسخه های اصلی بارنامه در اختیار دستور دهنده باشد .
      • تبصره - 3 - در مواردی که کانتینر مشترک چند محموله ای ( LCL ) باشد و از طرف نماینده شرکت حمل و نقل به عنوان کانتینر یک محموله ( FCL ) به نام یک فورواردر اظهارنامه اجمالی اظهار شده باشد در صورت درخواست و ارایه اسناد حاکی از مشترک بودن کانتینر توسط فورواردر مربوط ، مشمول تبصره ماده ( 21) قانون میگردد .
      • تبصره - 4 - در مواردی که چند خط کشتیرانی از فضای یک کشتی همزمان استفاده و بارنامه خود را صادر کرده اند ، تسلیم اظهارنامه اجمالی توسط هر یک از نمایندگان خطوط یاد شده پذیرفته میشود .
      • تبصره - 2 - در صورتی که فهرست کل بار ( مانیفست ) امضا شده ( موضوع ماده ( ۱۸ ) قانون ) اطلاعات موضوع اظهارنامه اجمالی را داشته باشد ، به جای اظهارنامه اجمالی پذیرفته میشود ، ولی برای کالا های خطرناک باید اظهارنامه اجمالی جداگانه تسلیم شود .
    • ماده - 46 - تشریفات موضوع این بخش در مناطق آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی براساس مقررات مربوط توسط مدیریت منطقه اجرا میگردد .
    • ماده - 45 - مرجع تحویل گیرنده کالا موظف است صورتمجلس ها و اسناد مربوط و حساب کالای وارده با کشتی ها را در هر سفر تا هفت روز و در مورد کشتی های کانتینربر و سایر وسایل نقلیه سه روز پس از پایان عملیات تخلیه ، تنظیم و تصفیه و رسید قطعی کالا را به شرکت حمل و نقل بین المللی تحویل نماید .
    • ماده - 42 - ترتیب نظارت در فهرست برداری ، مراقبت در جریان حمل کالا از نقطه تخلیه تا انبار های مرجع تحویل گیرنده ، وظایف بارشماران شرکت حمل و نقل بین المللی و مرجع تحویل گیرنده ، ترتیب ثبت اجناسی که به انبار ها و اماکن گمرکی وارد یا از آن خارج میگردد ، ترتیب صفافی و اصول شمارش و رسیدگی به کالا های موجود در انبار ها ، نمونه ها و طرز نگهداری و نحوه ثبت دفاتر انبار ، نمونه ها و طرز نگهداری و نحوه ثبت دفاتر کل انبار ها ، طرز تحویل قطعی محموله ها ، فرم ( برگه ) دفاتر و صورتمجلس هایی که باید در موارد معینی تنظیم گردد ، تعداد نسخه های آن ها و تشریفات لازم دیگر مربوط به تخلیه و تحویل طبق دستورالعمل هایی خواهد بود که توسط مرجع تحویل گیرنده کالا تهیه و پس از تایید گمرک ایران اجرا میشود .
      • تبصره - 1 - فهرست تحویل و تحول پس از امضای طرفین که بلافاصله بعد از اتمام تخلیه خواهد بود ، به منزله گواهی تخلیه کالا تلقی و مسئولیت مرجع تحویل گیرنده نسبت به مقدار تخلیه شده به موجب فهرست از همین موقع شروع میشود و این اوراق برای تسویه حساب فهرست کل بار ( مانیفست ) ماخذ و ملاک قرار خواهد گرفت .
      • تبصره - 2 - در صورتی که شرکت حمل و نقل بین المللی به علل موجهی نتواند بخشی از کالا را به شرحی که در فهرست کل بار ( مانیفست ) قید شده است ، با تفکیک عایم و مشخصات موضوع هر ردیف به طور جداگانه تحویل بدهد ، میتواند با موافقت گمرک و مرجع تحویل گیرنده ، کالا را در دو به ( بارکش آبی ) یا در محلی که گمرک و مرجع تحویل گیرنده برای این منظور تعیین مینماید ، تخلیه نموده و تحت نظارت خود بعدا تفکیک و تحویل انبار مرجع تحویل گیرنده بدهد . در این قبیل موارد موسسه حمل و نقل میتواند برای نظارت و مراقبت کالا با هماهنگی مرجع تحویل گیرنده از طرف خود یک یا چند نفر نگهبان تا پایان عمل تفکیک و تحویل بگمارد و مسئولیت تحویل گیرنده فقط از تاریخی شروع میشود که عمل تفکیک انجام یافته و کالا به شرح مذکور در این ماده در مقابل رسید به مرجع تحویل گیرنده تحویل شده باشد .
    • ماده - 44 - هرگاه مأموران گمرک و مرجع تحویل گیرنده در حین علامت گذاری تدریجی بارهایی که از وسیله نقلیه تخلیه میشود ، مشاهده نمایند که بسته هایی شکسته و آسیب دیده یا دست خورده به نظر می رسد و یا اینکه علامت و شماره اصلی آن ها خوانا و روشن نیست ، باید در محلی مناسب که به تشخیص مرجع تحویل گیرنده و گمرک تعیین میشود ، با مسئولیت شرکت حمل و نقل بین المللی نگهداری شود ، تا پس از پایان یافتن عملیات تخلیه بسته های سالم ، درباره آن ها به نحو زیر عمل شود : الف - بسته هایی که دارای علامت و شماره خوانا نباشد ، به دقت معاینه و در صورتی که شرکت حمل و نقل بین المللی بتواند شماره و علامت آن را تشخیص دهد ، باید آن را روی بسته با خط خوانا قید کند و در صورتمجلس تصریح شود و اگر تشخیص داده نشد ، ناخوانا بودن و یا بی علامت و بی شماره بودن آن با تعیین وزن ، در صورتمجلس ذکر شود . ب - بسته هایی که دربسته بندی آن ها شکستگی یا آثار دستخوردگی دیده میشود ، باید یک به یک با کمال دقت توزین و در صورت اقتضاء به تجدید لفاف آن ها و یا به باز کردن و صورت برداری از محتویات آن ها اقدام و صورتمجلس های ازم که حاکی از نتیجه رسیدگی و توزین و صورت برداری و تجدید لفاف و غیره باشد ، تنظیم و به امضای مأموران مربوط و شرکت حمل و نقل بین المللی برسد . در این مورد و به ویژه در مورد تجدید لفاف و صورت برداری از محتویات بسته ها ، شرکت حمل و نقل بین المللی در صورتی که مایل باشد میتواند بسته ها را مهر و موم ( پلمب ) نماید و مراتب در صورتمجلس قید گردد .
      • تبصره - - - تحویل بسته های مشمول این ماده به اماکن گمرکی در صورتی قبول میشود که بند های ( الف ) و ( ب ) کاملا انجام شده باشد .
  • بخش - دوازدهم - مراجع رسیدگی به اختلافات گمرکی
    • ماده - 209 - کمیسیون ها برای رسیدگی به پرونده های اختلافی با توجه به قوانین مربوط به آیین دادرسی مدنی ، وقت رسیدگی را جهت حضور مؤدی یا نماینده قانونی وی ابلاغ می نمایند . عدم حضور مؤدی یا نماینده وی بدون عذر موجه مانع رسیدگی نخواهد بود .
      • تبصره - 2 - در خصوص سپرده های حق رسیدگی موضوع بخش دوازدهم قانون چنانچه رای صادره عینا در تایید نظر گمرک باشد مبلغ سپرده به درآمد قطعی منظور و در سایر موارد مبلغ سپرده به صاحب کالا مسترد میگردد .
      • تبصره - 1 - پذیرش درخواست ارجاع به کمیسیون ها منوط به پرداخت سپرده های حق رسیدگی موضوع بخش دوازدهم قانون میباشد .
    • ماده - 211 - درخواست نمایندگان اشخاص در مورد ارجاع اختلاف به کمیسیون ها و حضور در جلسات آن در صورتی پذیرفته میشود که این موارد در وکالت نامه رسمی یا معرفینامه آن ها تصریح شده باشد .
    • ماده - 213 - در کمیسیون ها دفتری به نام دفتر ثبت خاصه مذاکرات تنظیم و نگاهداری میشود . با اعلام رسمیت جلسه شماره جلسه و تاریخ و ساعت شروع مذاکرات با ذکر اسامی اعضای حاضر قید و مذاکرات مربوط به هر پرونده و مفاد رای به اختصار در آن دفتر درج میگردد .
    • ماده - 216 - کمیسیون های رسیدگی به اختافات گمرکی و تجدیدنظر میتوانند : الف - در مواردی که مراجعه به پرونده و سوابق و بازدید کاا را ازم بدانند یک یا چند نفر از اعضا را برای بازدید و مطالعه آن پرونده و تهیه گزارش مأمور نمایند . ب - در مواردی که ازم بدانند موضوع را به کارشناس رسمی دادگستری یا مراجع علمی و رسمی یا اشخاصی که از طرف دستگاه های دولتی معرفی شده اند ارجاع نموده و حق الزحمه کارشناسی ( غیر دادگستری ) و طرفی که باید آن را پرداخت نماید تعیین کنند . پ - به شاکیان متقاضی گواهینامه بدهند که رونوشت گواهی شده اسناد مورد استناد خود را از اشخاص حقوقی تحصیل نمایند و اشخاص حقوقی موظفند با رعایت مقررات آیین دادرسی مدنی رونوشت مورد درخواست را تهیه و تسلیم نمایند . ت - انجام تحقیق و هرگونه اقدامی که موجب روشن شدن موضوع و احقاق حق میگردد .
    • ماده - 218 - در اجرای تبصره های ( ۱ ) و ( ۲ ) ماده (۱۴۴ ) و تبصره ( ۱ ) ماده ( ۱۴۶ ) قانون ، دستگاه های ذی ربط باید مستندات مربوط به سابقه فعالیت مرتبط با امور تجاری و بازرگانی اعضای کمیسیون ها را به گمرک ایران اعلام نمایند .
    • ماده - 214 - مصوبات کمیسیون نسبت به هر پرونده باید در همان جلسه روی ورقه چاپی مخصوص منعکس گردیده و به امضای اعضای حاضر در جلسه برسد اعم از آن که تصمیم نهایی اتخاذ و یا ادامه رسیدگی به جلسه بعدی موکول و یا برای رفع نقص پرونده یا تحصیل نظر کارشناس یا آزمایشگاه قرار صادر شده باشد .
      • تبصره - - - هرگاه در موضوعی رای کمیسیون به اکثریت صادر شود اعضایی که با نظر اکثریت موافق نیستند نظر خود را در زیر ورقه رای به عنوان اقلیت قید و امضا می نمایند .
    • ماده - 217 - پس از صدور نظر نهایی کمیسیون در مورد هر پرونده ، مسئول واحد امور کمیسیون ها رای را برای ملاحظه رییس کل گمرک ایران ارسال و وی پس از قید عبارت « ملاحظه شد » رای را جهت ابلاغ به مؤدی از طریق دفتر ستادی مربوط به کمیسیون اعاده خواهد نمود .
    • ماده - 210 - کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی باید در هر هفته حداقل پنج روز کاری جلسه عادی و کمیسیون تجدیدنظر دو جلسه عادی داشته باشند . محل تشکیل کمیسیون ها در گمرک ایران خواهد بود .
      • تبصره - 1 - اعضای مذکور در بند های ( الف ) و ( پ ) ماده ( ۱۴۶) قانون مشمول تبصره ( ۲) ماده ( ۱۴۴ ) قانون ( همطراز مدیرکل ) تلقی میشوند .
      • تبصره - 2 - جلسات کمیسیون تجدیدنظر با حضور تمامی اعضا رسمیت می یابد و مصوبات آن با رای اکثریت کل اعضا ( حداقل سه نفر ) معتبر است .
    • ماده - 212 - صاحب کالا یا نماینده قانونی وی میتواند با تقاضای کتبی از رؤسای کمیسیون ها پرونده خود را قبل از تشکیل جلسات رسیدگی در محل کمیسیون ها و تحت نظر مسئول مربوط مطالعه نمایند . صاحب کالا یا نماینده قانونی وی میتواند با تقاضای کتبی از رؤسای کمیسیون ها پرونده خود را قبل از تشکیل جلسات رسیدگی در محل کمیسیون ها و تحت نظر مسئول مربوط مطالعه نمایند . برداشتن هرگونه تصویر یا رونوشت یا اضافه نمودن مدارک جدید منوط به کسب اجازه میباشد .
    • ماده - 215 - کمیسیون ها موظفند برای تشخیص طبقه بندی کالا متن نمانکاتور سیستم هماهنگ شده ، یادداشت های توضیحی آن و آرای صادره از سوی شورای همکاری گمرکی در خصوص طبقه بندی کالا و در سایر موارد قوانین و مقررات مربوط را به طور دقیق ملاک صدور رای قرار داده و در اوراق رای صادره به منابع یاد شده اشاره نمایند .
  • بخش - چهارم - نگهداری کالا در اماکن گمرکی
    • فصل - اول - انبار های گمرکی و مسئولیت نگهداری کالا
      • ماده - 48 - در صورتی که امکانات لازم برای تحویل و نگهداری کالا های خطرناک یا کالا هایی که مستلزم تاسیسات یا تجهیزات خاص باشد وجود نداشته باشد ، مرجع تحویل گیرنده پس از ارایه مستندات و دلایل مربوط و موافقت گمرک میتواند از تحویل گرفتن آن ها خودداری نماید ، در اینصورت شرکت حمل و نقل بین المللی مربوط یا صاحب کالا موظف است کالا را با رعایت سایر مقررات اعاده یا با مسئولیت خود و تحت مراقبت گمرک به انبار مناسب انتقال دهد و یا صاحب کالا همزمان با ورود کالا اسناد و مدارک لازم را ارایه و با رعایت سایر مقررات نسبت به ترخیص کالا اقدام نماید
      • ماده - 47 - مدت مجاز نگهداری کالا هایی که دارای اختلاف گمرکی میباشد در انبار های گمرکی از تاریخ اباغ نظر قطعی گمرک یا اباغ رای قطعی مراجع رسیدگی به اختلافات گمرکی سه ماه است .
      • ماده - 50 - هر کالایی که به انبار های گمرکی تحویل میشود ، باید بلافاصله در دفاتر مربوط انبار ثبت و برای هر ردیف فهرست کل بار ( مانیفست ) و هر پروانه گمرکی ، صورتمجلس ضبط ، احکام کتبی و بارنامه ، قبض انبار جداگانه صادر و به تحویل دهنده کالا تسلیم شود . مرجع تحویل گیرنده باید مسئولیت خود را تا سقف متوسط ارزش کالای موجود در اماکن گمرکی که هر سال توسط گمرک ایران اعام میشود ، بیمه نماید .
        • تبصره - 1 - مرجع تحویل گیرنده موظف است همزمان با تحویل گرفتن کالا ، تمامی اطاعات در خصوص کالا های تحویلی را به نوع ، میزان و وزن به نحوی که گمرک تعیین مینماید ، به گمرک اعلام نماید .
        • تبصره - 2 - هرگاه در زمان توقف یا بارگیری کالا از انبار یا خروج از اماکن گمرکی ، کالا دچار آسیب دیدگی و یا فساد یا کسری گردد ، باید با فاصله مراتب توسط مرجع تحویل گیرنده به گمرک اطلاع داده شود تا با حضور مامور گمرک با قید علت صورتمجلس مربوط تهیه تا سایر اقدامات قانونی انجام گیرد .
      • ماده - 49 - تحویل کاا به انبار های گمرکی وقتی قبول میشود که برای آن اظهارنامه اجمالی ، پروانه صادراتی ، عبور ( ترانزیت ) خارجی ، ورود موقت ، کران بری ، مرجوعی ، عبور ( ترانزیت ) داخلی ، صورتمجلس کاای از آب گرفته با احکام و موافقت کتبی گمرک تسلیم شده باشد .
        • تبصره - - - کالایی که به عنوان قاچاق ضبط یا توقیف میشود در صورتی در انبار های گمرکی قبول میشود که همراه صورتجلسه کشف ، نامه گمرک مربوط که حاکی از مشخصات کلاا باشد ، به این انبار ها تسلیم شده باشد .
    • فصل - دوم - انبار های اختصاصی ، انبار ها و سردخانه های عمومی رسمی و گمرک های اختصاصی
      • ماده - 53 - انبار ها و سردخانه های عمومی رسمی ، مکانی است که از مراجع قانونی مربوط مجوز فعالیت داشته که عاوه بر کاای داخلی عموم افراد ، کاای گمرک نشده طبق ضوابط بخش چهارم قانون ، قابل انتقال و نگهداری در آن ها میباشد .
      • ماده - 51 - گمرک ایران میتواند با درخواست صاحبان کالا مبنی بر تاسیس انبار اختصاصی موافقت نماید ، به شرط آن که دارای شرایط به شرح ذیل باشد . انبار های اختصاصی تحت نظارت نزدیک ترین گمرک خواهند بود و گمرک یاد شده ضمن نگهداری حساب کالای موجود در آن مسئول حسن اجرای مقررات گمرکی مربوط خواهد بود . در صورتی که در انبار اختصاصی کالای ساخت خارج دیده شود که وجود آن در انبار متکی به پروانه عبور ( ترانزیت ) داخلی نباشد مأموران گمرک پس از رسیدگی آن را کالای وارده به انبار تلقی نموده و در بخش ورودی دفتر انبار ثبت خواهند کرد . ۱ - انبار های مسقف الف ) زمینه فعالیت و کالای تولیدی با نوع کالای مورد درخواست برای نگهداری در انبار مطابقت داشته باشد . ب ) انبار باید مسقف و کاما محصور و پنجره ها و نورگیرها از داخل انبار محصور و دارای یک درب ورودی و خروجی و نحوه نصب و الصاق پلمب از داخل جوشکاری به نحوی باشد که از نمای بیرونی درب انبار هیچگونه آثاری از جوشکاری مشخص نباشد . ج ) انبار از تجهیزات و سامانه های اعام و اطفای حریق برخوردار و در محل مناسب نصب گردد . د ) وضعیت استقرار گمرک در انبار و محوطه بیرونی آن مشخص و امکانات ازم در این خصوص تامین گردد . ه ) شرایط انبار از بابت نوع دیوار ، ارتفاع دیوار ، مساحت انبار ، وضعیت روشنایی ، موقعیت انبار به لحاظ فاصله انبار تا گمرک اجرایی ، وضعیت انبار از لحاظ استقرار آن در داخل یا خارج محوطه واحد درخواست کننده ، براساس نوع کاای مورد درخواست جهت نگهداری در انبار ، توسط گمرک ایران مشخص میگردد . ۲- انبار های روباز الف ) رعایت جزء های ( الف )، ( د ) و ( ه ) بند ( ۱ ) ب ) انبار روباز صرفا شامل نگهداری کالا های حجیم و کالا هایی است که به لحاظ شرایط قابل نگهداری در انبار مسقف نمی باشند . ج ) دارای یک درب ورودی و خروجی و نحوه نصب و الصاق پلمب از داخل جوشکاری به صورتی که از نمای بیرونی درب انبار هیچگونه آثاری از جوشکاری مشخص نباشد .
        • تبصره - - - بهره برداری از انبار ها و سردخانه های عمومی و ایجاد واحد های گمرک اختصاصی منوط به رعایت مقررات این ماده میباشد .
      • ماده - 52 - واحد گمرک اختصاصی موضوع ماده ( ۳۲ ) قانون از لحاظ تشکیاتی تابع یک گمرک اجرایی بوده و با استقرار مأموران اعزامی تشریفات گمرکی موردنظر به طور کامل در آن واحد انجام میشود . واحد های گمرکی اختصاصی به استثنای مواد ( ۲۷ ) تا (۲۹ ) قانون تابع مقررات مربوط به انبار های اختصاصی و از سایر جهات مشمول مقررات انبار های گمرکی خواهند بود .
  • بخش - پنجم - کالای متروک ، ضبطی و واگذاری به گمرک
    • ماده - 54 - مرجع تحویل گیرنده موظف است در پایان هر هفته گمرک را با تسلیم گزارشی در دو نسخه طبق فرم ( برگه ) تعیین شده از طرف گمرک ایران از مقدار و نوع کالایی که مدت توقف مجاز آن ها سپری گردیده است ، مطلع نماید . مسئول گمرک گزارش دریافتی را برای ثبت و اقدام به متصدی نگهداری حساب کالای متروک ارجاع مینماید . متصدی مذکور موضوع متروک شدن کالا را به صاحب کالا و آورنده آن ابلاغ خواهد نمود تا چنانچه صاحب کالا ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ نسبت به ترخیص کالا اقدام ننماید ، مراحل بعدی انجام شود .
      • تبصره - 2 - تعیین مدت توقف کالا و تمدید آن در مناطق آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی براساس ضوابط قانونی مناطق مذکور در اختیار سازمان های مسئول آن مناطق میباشد و پس از انقضای مهلت های یاد شده ، مراتب با اعلام فهرست به گمرک مربوط ، مشمول مفاد حکم مقرر در تبصره ( ۴) ماده ( ۲۴ ) قانون میباشد .
      • تبصره - 4 - سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی موظف است ظرف یک هفته پس از انجام تشریفات مذکور در ماده ( ۳۷ ) قانون ، نسبت به انتقال کالای متروک به انبار های خود اقدام نماید .
      • تبصره - 3 - کالای اظهار شده به گمرک در طول مدت انجام تشریفات گمرکی ، مشمول ماده ( ۲۴ ) قانون و تبصره های ( ۱) و ( ۲) آن میباشد .
      • تبصره - 1 - هرگاه در مدت یک هفته ، توقف هیچ کالایی از مدت مجاز تجاوز نکرده باشد ، گزارش منفی باید ارایه گردد .
    • ماده - 55 - مرجع تحویل گیرنده کالا پس از ارسال گزارش موضوع ماده ( ۵۴ ) به گمرک ، بدون اطلاع متصدی نگاهداری حساب کالای متروکه گمرک ، مجاز به گواهی اظهارنامه های ارایه شده از حیث موجودی کالا نمیباشد .
  • بخش - سیزدهم - سایر مقررات
    • ماده - 219 - گمرک میتواند در صورتی که مقتضیات تجاری و حمل ایجاب نماید برای حمل کالا هایی که تشریفات گمرکی آن انجام گردیده است ، پته عبور صادر نماید .
    • ماده - 220 - ( اصلاحی 1393/04/09) گمرک در موقع صدور قبوض سپرده موظف است علت اخذ سپرده و مدت تسویه آن را در متن قبض تصریح و وجه سپرده را به حساب های موضوع ماده (۴۱) قانون محاسبات عمومی کشور مصوب ۱۳۶۶ واریز کند . در موارد ارجاع پرونده به گمرک ایران یا کمیسیون ها ، واریز سپرده موکول به ابلاغ نتیجه از طرف گمرک ایران خواهد بود .
      • تبصره - 1 - ( اصلاحی 1393/04/09) چنانچه معلوم شود تمام یا مبلغی از وجه سپرده ، اضافه دریافت شده است ، با رعایت مقررات مربوط به اضافه دریافتی ، قابل استرداد خواهد بود . برگه قبض سپرده از طرف گمرک ایران تهیه خواهد شد .
      • تبصره - 2 - استرداد وجه سپرده منوط به تحقق الزامات قانونی یا ایفای تعهد از طرف متعهد ظرف مهلت مقرر و با ارایه اصل قبض سپرده به گمرک مربوط میباشد .
    • ماده - 221 - گمرک های اجرایی موظفند هنگام انتقال وجوه حقوق ورودی به خزانه دو درصد موضوع ماده (۱۶۰ ) قانون را کسر و به حساب مخصوصی که از طرف خزانه داری کل کشور افتتاح و اعلام گردیده است ، واریز نمایند .
  • بخش - ششم - تشریفات و شرایط عمومی اظهار و ترخیص
    • فصل - اول - شرایط عمومی اظهار و ترخیص
      • ماده - 56 - به گمرک ایران اجازه داده میشود در اجرای تبصره ماده ( ۳۸/) قانون در خصوص شرایط ، چگونگی تشریفات اظهار و ارزیابی و اسناد لازم ، دستورالعمل مربوط را تهیه و پس از تایید وزیران امور اقتصادی و دارایی و راه و شهرسازی با رعایت اصل (۱۳۸ ) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و ماده ( ۱۹ ) آیین نامه داخلی هیات دولت اقدام نماید .
      • ماده - 60 - کالای چند ردیف از یک فهرست کل بار ؟( مانیفست ) یا بارنامه حمل را حتی اگر کالای واحد و به نام شخص واحد وارد شده باشد ، نمیتوان در یک اظهارنامه اظهار نمود ، ولی صاحب کالا یا نماینده وی میتواند برای یک ردیف کالای متعلق به خود در صورتی که بیش از یک بسته باشد در چند نوبت اظهارنامه های متعدد تنظیم و تسلیم نماید و در هر حال محتوای یک بسته کالا را نمیتوان تفکیک و تقسیم و برای هر بخش اظهارنامه تنظیم و قبول نمود ، مگر در مواردی که بخشی از محتویات بسته یاد شده با توجه به شرایط ورود قابل ترخیص نباشد یا برای بخشی از آن اظهارنامه مرجوعی تنظیم یا به صورت کتبی درخواست واگذاری به گمرک گردد .
        • تبصره - 1 - کالای موضوع یک گشایش اعتبار یا سیاهه خرید ( خرید واحد ) که طی بارنامه های متعدد حمل میشود ، قابل اظهار به موجب یک اظهارنامه میباشد .
        • تبصره - 2 - محموله های عبوری ( ترانزیتی ) که با یک کامیون ، یک بار گنج ( کانتینر ) یا یک واگن از مبادی ورودی به مقصد گمرک های داخلی اعزام یا از کشور عبور می نمایند حتی اگر موضوع چندین بارنامه یا راهنامه بوده و عبور ( ترانزیت ) کننده آن واحد باشد ، قابل اظهار به موجب یک اظهارنامه عبوری ( ترانزیتی ) خواهد بود .
      • ماده - 57 - کالای صادراتی به منظور انجام تشریفات گمرکی باید به انبار های گمرکی تحول گردد ، مگر در مواردی که صاحب کالا به صورت کتبی تقاضا نموده باشد که در اینصورت گمرک میتواند اجازه انجام عملیات ارزیابی در خارج از این اماکن را صادر نماید . در موارد استثنایی و در صورتی که کالا اظهار و وجوه متعلقه تامین شده باشد ، گمرک میتواند با تقاضای کتبی صاحب کالا یا نماینده قانونی وی با انجام عملیات ارزیابی کالا های وارداتی در خارج از اماکن گمرکی نیز موافقت نماید .
      • ماده - 58 - اصل اسنادی که باید به اظهارنامه ضمیمه شود عبارتند از :
        • بند - ب - کالای صدوری : قبض انبار ( در صورت تحویل کالا به انبار های گمرکی )، مجوز ارزیابی در خارج از اماکن گمرکی ( حسب مورد )، سیاهه فروش ( فاکتور )، فهرست عدل بندی ( در صورت یکنواخت نبودن کالا )، گواهی ها و مجوز های قانونی ( در صورت شمول )، تصویر پروانه ورود موقت برای پردازش یا پروانه ورود قطعی برای تعیین مواد وارداتی به کار رفته در کالای صادراتی ( حسب مورد ) و سایر اسنادی که گمرک در اجرای مصوبات مراجع صلاحیت دار ضروری بداند .
        • بند - ج - سایر رویه ها : اسناد و گواهی های لازم برای الصاق به اظهارنامه کران بری ( کابوتاژ ) و انتقالی و عبوری در بخش های مربوط مشخص خواهد شد .
        • بند - الف - کالای ورودی : اسناد خرید ، حمل ( یا تصویر تصدیق شده سند حمل توسط شرکت حمل و نقل بین المللی )، ترخیصیه ، قبض انبار ، مجوز ها و گواهی های لازم ، اسناد بانکی ( در صورتی که کالا از طریق نظام بانکی وارد شده باشد )، گواهی مبدأ ، صورت عدل بندی ( در صورت یکنواخت نبودن کالا ) و سایر اسنادی که گمرک در اجرای قانون یا سایر قوانین ضروری بداند . ضمیمه نمودن سند حمل و ترخیصیه برای کالای ورودی از مناطق آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی به سرزمین اصلی که در منطقه معامله شده یا قبض انبار آن تبدیل شده است ضروری نمیباشد .
          • تبصره - 1 - در موارد استثنایی که تسلیم یک یا چند سند بجز ترخیصیه ، موافقت بانک ( در صورتی که کالا از طریق نظام بانکی وارد شده باشد ) و مجوز ها و گواهی های لازم میسر نباشد ، با تشخیص رییس گمرک اظهارنامه قبول و به جریان گذاشته میشود . ترخیص کالا منوط به ارایه تمامی اسناد و انجام کامل تشریفات گمرکی میباشد .
          • تبصره - 2 - در مواردی که کشور سازنده کالا احراز شده و محصول کشور های ممنوع المعامله نبوده و مشمول تعرفه های ترجیحی و محدودیت های مقداری نگردد ، با تشخیص گمرک ایران ارایه گواهی مبدأ ضروری نمیباشد
          • تبصره - 4 - در مواردی که صاحب کالا شخص حقیقی باشد ، قبول اظهار کالا صرفا از طریق وی یا کارگزار گمرکی دارای وکالت نامه رسمی و کارت کارگزار گمرکی معتبر امکانپذیر است .
          • تبصره - 3 - در مورد اشخاص حقوقی چنانچه تنظیم و تسلیم کننده اظهارنامه غیر از صاحب کالا باشد ، شخص یاد شده ( کارمند شخص حقوقی ) باید دارای وکالت رسمی و معرفینامه ( براساس متنی که گمرک ایران اعلام خواهد کرد ) برای ترخیص کالا باشد و برگ وکالت رسمی و معرفینامه یا تصویر آن ها ضمیمه باشد و در برگ وکالت نامه رسمی حدود اختیارات وکیل تعیین شده باشد و در صورتی که ترخیص کننده کارگزار گمرکی باشد ، نامبرده دارای وکالت نامه رسمی باشد . معرفینامه رسمی موسسات دولتی در مورد کالای متعلق به آن ها و معرفینامه سفارتخانه ها با گواهی وزارت امور خارجه نسبت به کالای متعلق به سفارتخانه ها به جای وکالت نامه رسمی پذیرفته خواهد شد .
      • ماده - 61 - هرگاه کالا در ظروف غیر عادی و ظروفی که خصوصیت غالب خود را به مجموعه می دهد و یا در ظروف دارای مصرف مکرر وارد گردد ، هر کدام از ظرف و مظروف جداگانه طبقه بندی و مشمول شرایط و ماخذ مربوط به خود خواهد بود . در مواردی که امکان تفکیک ظرف از مظروف نباشد در اینصورت ظرف و مظروف توأما مشمول پرداخت ماخذ حقوق ورودی بالاتر خواهد بود .
        • تبصره - - - بار گنج ها ( کانتینر ها ) و سایر ظروف و تکیه گاه های دارای مصرف مکرر به عنوان ورود موقت پذیرفته میشود .
      • ماده - 59 - صاحب کالا یا نماینده قانونی وی میتواند قبل از تسلیم اظهارنامه طبق تقاضای کتبی و ارایه اسناد مالکیت و تحت نظارت مأموران تعیین شده از طرف گمرک و با قبول مسئولیت خسارات احتمالی وارده ، کالای خود را رؤیت و به توزین بسته ها یا باز کردن و دیدن محتویات آن ها جهت به دست آوردن مشخصات کالا و نمونه برداری و خشک کردن کالا و تعویض لفاف آن ها اقدام نماید .
        • تبصره - - - انجام عملیات یاد شده و کسری احتمالی محتویات و تغییرات انجام شده دربسته بندی ناشی از این اقدامات در صورتمجلسی که به امضای مرجع تحویل گیرنده ، صاحب کالا و مامور نظارت کننده گمرک خواهد رسید ، درج میشود .
      • ماده - 62 - در مواردی که حقوق ورودی یا عوارض صادراتی از روی وزن دریافت میشود ، وزن کالا باید باتمام لفاف و ظروف درونی و بیرونی آن به حال و وضع عادی هنگام اظهار در گمرک به وسیله توزین ، تعیین و سپس وزن تقریبی ظرف ( اعم از هر نوع محفظه و لفاف و تکیه گاه و نظایر آن ) به شرح زیر محاسبه و از آن کسر گردد : ۱- برای شیشه جام در صندوق های مشبک ( قفسه ) بیست درصد وزن با ظرف . ۲- برای شیشه جام و شیشه آلات و چینی در صندوق سی درصد وزن با ظرف . ۳ - برای شیشه آلات و چینی در کارتن و در ظروف دیگر پانزده درصد وزن با ظرف . ۴ - برای مواد نسجی و اشیا ساخته شده از آن در صندوق چوبی بیست درصد وزن با ظرف . ۵ - برای کالا ها در کارتن ( به جز شیشه آلات و چینی ) هشت درصد وزن با ظرف . ۶ - برای سایر کالا هایی که در صندوق یا ظروف چوبی یا فلزی وارد میشوند پانزده درصد وزن با ظرف . ۷ - برای کالایی که در جوف حصیر ، زنبیل یا کیسه یا لفاف های پارچه و غیره وارد میشود سه درصد وزن با ظرف . اوزان تقریبی یاد شده در بند های مذکور شامل لفاف هایی که کاا را به طور ناقص بپوشاند از قبیل تخته مشبک یا قفسه ( جز در مورد شیشه جام ) نخواهد بود و همیشه وزن خالص حقیقی کالا باید تعیین شود .
      • ماده - 63 - گمرک ایران میتواند در موارد ضروری از صاحب کالا بخواهد صحت مندرجات مدارک تسلیمی کالای وارداتی و صاحیت صادرکننده آن ها را به تصدیق اتاق بازرگانی در کشور مبدأ برساند . صحت مهر و امضای اتاق بازرگانی محل باید به تایید کنسولگری جمهوری اسامی ایران در کشور مبدا رسیده باشد .
    • فصل - سوم - رسیدگی اظهارنامه ( ارزیابی )
      • ماده - 66 - به منظور حصول اطمینان از اجرای مقررات گمرکی ، وصول وجوه متعلقه ، صحت مندرجات اظهارنامه و اسناد ، کالا های اظهار شده از لحاظ نوع جنس ، تعداد ، وزن ، ارزش ، کشور سازنده ، تعرفه و سایر مشخصات و مجوز های لازم باید مورد ارزیابی و کنترل های گمرکی قرار گیرند . وظایف ارزیابان ، کارشناسان و سایر کارکنان ، نحوه نمونه برداری ، نقص اسناد ، کشف تخلف و گزارش آن ، نحوه و میزان وارسی و معاینه براساس اصول انتخاب خطر و وارسی اتفاقی و درج نتایج وارسی در اظهارنامه طی دستورالعملی توسط گمرک ایران تعیین و ابلاغ میشود .
        • تبصره - - - به تشخیص گمرک یا تقاضای صاحب کالا ، وارسی و ارزیابی کالا میتواند با حضور صاحب کالا یا نماینده قانونی وی انجام شود .
      • ماده - 69 - اگر صاحب کالا مشخصات کالای خود را به زیان خود اظهار کرده باشد و مراتب بر اثر ارزیابی کشف شود ارزیابان موظفند مشاهدات خود را زیر اظهارنامه بنویسند و آن را به متصدی سرویس ارزیابی مسترد دارند . در چنین مواردی متصدی سرویس ارزیابی موظف است مراتب را به صاحب کالا اعام کند و صاحب کالا میتواند در متن یا پشت همان اظهارنامه به استناد نوشته ارزیاب و تایید متصدی یاد شده تقاضای استرداد اضافه پرداختی را بکند و در اینصورت رییس گمرک یا قائم مقام او پس از رسیدگی در زیر گزارش متصدی مذکور اجازه صدور حکم استرداد را خواهد داد .
        • تبصره - 1 - هرگاه صاحب کالا یا نماینده وی به سبب تسریع در کار خود مایل به درخواست استرداد نباشد باید انصراف خود را در متن یا پشت اظهارنامه نوشته و امضا نماید و صاحب کالا یا نماینده او حق درخواست استرداد اضافه پرداختی را نخواهد داشت .
        • تبصره - 2 - چنانچه صاحب کالا قبل از ترخیص کالا تقاضایی مبنی بر استرداد اضافه پرداختی ارایه و ثبت نماید پس از بررسی گمرک و صحت تقاضای درخواست کننده به شرط اینکه مشمول تبصره ( ۱ ) نباشد با صدور حکم نسبت به استرداد اقدام خواهد گردید . انجام تشریفات استرداد مانع از ترخیص کالا نخواهد بود .
      • ماده - 68 - هرگاه در جریان ارزیابی اختافاتی که مستلزم دریافت تفاوت حقوق ورودی و هزینه های انجام خدمات نباشد کشف شود و کالا دارای شرایط ورود یکسان باشد ( مانند اینکه نام یکی از دو نوع کالای مجاز که حقوق ورودی آن ها یکسان است به جای نام دیگری در اظهارنامه نوشته شده باشد ) در اینصورت نیز مشاهدات مأموران باید در اظهارنامه قید و بدون تنظیم صورتمجلس تخلف با اطلاع رییس گمرک پس از اخذ جریمه موضوع ماده ( ۱۱۰ ) قانون ، اجازه اصلاح مورد اشتباه داده میشود .
      • ماده - 70 - رییس گمرک میتواند در هر مورد که مقتضی بداند کالایی را که ارزیابی آن انجام یافته است ، بازدید نموده و آن کالا را شخصا یا به وسیله هر مأمور دیگری از ماموران گمرک دوباره ارزیابی و معاینه نماید .
      • ماده - 67 - هرگاه در جریان ارزیابی اختلافاتی به زیان دولت مشاهده شود ، ارزیابان موظفند مشروح اختلاف را در اظهارنامه نوشته و امضا نمایند و بلافاصله صورتمجلس تخلف حاکی از شرح اختلاف از طرف سرویس ارزیابی تنظیم و به اظهارنامه ضمیمه و برای تعیین جریمه به رییس گمرک ارایه میشود .
    • فصل - دوم - مراحل گردش اظهارنامه
      • ماده - 64 - صاحب کالا یا نماینده قانونی وی پس از اطمینان از موجود بودن کاا باید اظهارنامه تعیین شده از طرف گمرک ( فرم ( برگه ) کاغذی ، سایر حامل های اطاعات یا اظهار از راه دور ) را از لحاظ اطلاعات و وجوه گمرکی متعلقه که از ناحیه وی باید اعلام شود براساس اسناد مربوط تکمیل و به همراه اسناد ازم به واحد پذیرش اسناد در گمرک تسلیم نماید . در این بخش اظهارنامه و اسناد از جهات تکمیل بودن اطلاعات و اسناد ضمیمه ، نداشتن بدهی قطعی ، محاسبات ، نداشتن خط خوردگی ، احراز مالکیت ، ارتباط اسناد با کالا و همچنین برگ وکالت نامه یا نمایندگی و کارت کارگزاری ( در صورت لزوم ) بررسی شده و در صورتی که ایرادی در هر یک از موارد یاد شده مشاهده گردد ، اظهارنامه و اسناد جهت رفع نقص و تکمیل به اظهار کننده مسترد میشود تا نسبت به اصلاح ، تکمیل و امضای آن اقدام و اعاده نماید . واحد پذیرش پس از اخذ اظهارنامه امضا شده و اطمینان از کامل بودن اسناد و مندرجات اظهارنامه و صحیح بودن محاسبه حقوق ورودی متعلقه ، اسناد را به اظهارنامه ضمیمه و مهر و موم و مشخصات آن را در دفتر ثبت اظهارنامه درج و یا در رایانه وارد و شماره ثبت آن را با قید تاریخ در متن اظهارنامه منعکس مینماید و به سرویس ارزیابی تحویل می دهد . با تخصیص شماره ثبت و درج آن در متن اظهارنامه ، کالا اظهار شده تلقی و اظهارنامه تحت این شماره ثبت شده شناسایی و از این پس نباید از اختیار مأموران گمرک خارج شود . قبل از این مرحله ( اظهار کالا ) صاحب کالا حق هرگونه اصلاح یا تغییر در اظهارنامه را دارد .
        • تبصره - - - به منظور دریافت اطلاعات اظهارنامه ( با رعایت محرمانه بودن اطلاعات تجاری اشخاص ) گمرک شرایط و تمهیدات لازم را جهت انجام امور توسط بخش تعاونی و خصوصی فراهم مینماید .
      • ماده - 65 - پس از تحویل اظهارنامه به سرویس ارزیابی و تعیین ارزیاب و کارشناس توسط مسئول سرویس ارزیابی ، ارزیاب و کارشناس نتایج بررسی را در اظهارنامه منعکس و در صورت قبول اظهار یا تعیین تکلیف طبق سایر مواد قانون در مواردی که اختافی مشاهده نشود ، اظهارنامه را امضا و میزان وجوهی را که باید پرداخت شود به اظهار کننده اعام و اظهارنامه تحویل واحد صندوق و پروانه میگردد . واحد مذکور پس از دریافت اسناد پرداخت یا تامین وجوه متعلقه از اظهار کننده ، نسبت به کنترل و ثبت آن ها و انطباق وجوه پرداخت شده اقدام و اظهارنامه و پروانه ای را که براساس مندرجات اظهارنامه در این واحد تهیه شده است ، مهر و امضا مینماید . سپس اظهارنامه و پروانه به شخصی که از طرف رییس گمرک تعیین میشود تحویل تا پروانه را با اظهارنامه مطابقت و در صورت صحت اقدامات انجام شده ، با قید تاریخ ، پروانه را امضا و مهر نماید سپس اظهارنامه و اسناد و پروانه تحویل متصدی دفتر ثبت اظهارنامه شده تا پس از ثبت شماره و تاریخ امضای پروانه و اطاعات تکمیلی پیش بینی شده در آن دفتر ، پروانه را با اخذ رسید تحویل صاحب کاا یا نماینده قانونی وی و اظهارنامه و اسناد ضمیمه را تحویل واحد نگهداری اظهارنامه نماید .
        • تبصره - - - گمرک ایران میتواند حقوق ورودی اظهاری صاحب کالا را همزمان با اظهار کالا پیش دریافت نماید .
  • بخش - دوم - تعیین ارزش و قواعد مبدأ
    • فصل - دوم - قواعد مبدأ و گواهی اسنادی مبدأ و کنترل آن
      • ماده - 24 - کالایی که تماما در یک کشور تولید شده ، همان کشور را باید مبدأ آن کالا محسوب نمود . فقط موارد زیر به عنوان کالایی که تماما در یک کشور تولید شده ، در نظر گرفته خواهد شد : الف - محصوات معدنی که از خاک ، آب های سرزمینی یا از بستر دریای همان کشور استخراج میشوند . ب - محصوات نباتی که در همان کشور برداشت میشوند . پ - حیوانات زنده ای که در همان کشور به دنیا آمده و در همان جا پرورش داده میشوند . ت - محصواتی که از حیوانات زنده در همان کشور به دست می آیند . ث - محصواتی که از صیادی یا ماهیگیری در همان کشور به دست می آیند . ج - محصواتی که از صیادی در دریا یا سایر محصواتی که از دریا به وسیله کشتی های همان کشور به دست می آیند . چ - محصولات که از کارخانه های مستقر بر روی عرشه کشتی های همان کشور منحصرا از محصوات بند ( ج ) به دست می آید . ح - محصولاتی که از دریا یا اعماق آن در خارج از آب های سرزمینی همان کشور استخراج میشود ، به شرط اینکه همان کشور حق انحصاری در آن آبها یا اعماق آن را داشته باشد . خ - قراضه و ضایعات حاصل از عملیات ساخت یا پردازش و اشیای مستعمل که در همان کشور جمع آوری شده و فقط مناسب برای بازیافت مواد خام باشند . د - کالا هایی که در همان کشور منحصرا از محصوات اشاره شده در بند های ( الف ) تا ( خ ) تولید شوند .
      • ماده - 27 - در اجرای آیین نامه یا توافقات بین المللی ، وقتی که ضابطه تغییر اساسی بر مبنای شرط درصدی از ارزش تعیین میشود ، ارزش ها باید طبق موازین زیر منظور گردد : الف - برای مواد وارداتی ، ارزشی که براساس آن به هنگام ورود ، حقوق ورودی وصول میشود و چنانچه این مواد مبدأ مشخصی نداشته باشند ، براساس اولین قیمت قابل اثبات پرداخت شده در قلمرو گمرکی کشوری که آن مواد ساخته شده است . ب - برای کالا های تولید شده در داخل ، براساس قیمت صادراتی آن کالا طبق ماده ( ۱۶ ) قانون .
      • ماده - 26 - در بکارگیری ضابطه تغییر اساسی ، گمرک از قواعد هماهنگ مبدأ تدوین شده توسط شورای همکاری گمرکی استفاده خواهد نمود .
      • ماده - 29 - ملزومات ، لوازم یدکی ، ابزارآلات برای استفاده با ماشین ، وسایل ، دستگاه ها یا وسایل نقلیه ، دارای همان مبدأ ماشین ، وسایل ، دستگاه ها یا وسایل نقلیه خواهد بود ، به شرط اینکه به همراه آن ها وارد و معمولا با آن ها فروخته شده و از نظر تعداد نیز متناسب با آن ها باشد .
      • ماده - 31 - در تعیین مبدأ کالا ، مبدأ عواملی از قبیل نیروی برق ، ماشین آلات یا ابزارآلاتی که در ساخت یا پردازش کالا مورد استفاده قرار گرفته منظور نمی شود و تاثیری در تعیین مبدأ کالا ندارد .
      • مبحث - دوم - گواهی اسنادی مبدأ و کنترل آن
        • ماده - 34 - گواهی مبدأ در مواقع لزوم برای اعمال تعرفه های ترجیحی ، اعمال ضوابط تجاری یا اقتصادی اتخاذ شده یک جانبه یا تحت موافقتنامه های دو یا چندجانبه یا اعمال ضوابط اتخاذ شده به دلیل مسایل بهداشتی یا عمومی مطالبه خواهد شد .
        • ماده - 36 - فرم ( برگه ) گواهی مبدأ ، نحوه تکمیل ، اسناد مورد لزوم برای صدور و کنترل صحت آن ، منطبق با شکل و رویه های پذیرفته شده بین المللی خواهد بود .
        • ماده - 33 - اصطلاحات مورد استفاده در این مبحث در معانی مشروح زیر به کار میروند : الف - اظهارنامه مبدأ : بیان مبدأ کالای صادراتی در سیاهه یا هر سند دیگر مربوط به کالا که سازنده ، تولید کننده ، عرضه کننده ، صادرکننده یا اشخاص صلاحیت دار دیگر ارایه می دهند . ب - اظهارنامه مبدأ گواهی شده : اظهارنامه مبدأ که به وسیله گمرک صادرکننده کالا گواهی شده است . پ - گواهی مبدأ : سند مخصوص شناسایی کالا که در آن مقام یا موسسه صلاحیت دار ، گواهی میکند که کالای موضوع گواهینامه دارای مبدأ کشور معینی است . ت - گواهی اسنادی مبدأ : اظهارنامه مبدأ ، اظهارنامه مبدأ گواهی شده و گواهی مبدأ .
        • ماده - 37 - در مواقعی که کالایی با مبدا کشور معینی از طریق کشور ثالثی صادر میشود ، گواهی مبدأ صادره توسط مقامات صالح کشور ثالث براساس گواهی کشور مبدأ قابل قبول میباشد .
        • ماده - 35 - در مواقعی که گمرک در خصوص گواهی اسنادی مبدأ تردید یا ظن تخلف داشته باشد ، میتواند از مقامات صلاحیت دار کشور صادرکننده گواهی با ذکر دلایل تردید و مستندات ، تایید گواهی اسنادی مبدأ را مطالبه نماید . گمرک میتواند به استعلام مقامات صلاحیت دار سایر کشور ها در خصوص گواهی اسنادی مبدا به شرط رعایت عمل متقابل ، پاسخ دهد .
      • ماده - 30 - مبدأ لوازم بسته بندی همان مبدأ کالای دورن آن میباشد ، به استثنای مواردی که طبق قاعده ( ۵) سیستم هماهنگ شده یا مقررات این آیین نامه لوازم بسته بندی باید جداگانه طبقه بندی شود .
      • ماده - 25 - وقتی دو یا چند کشور در تولید کالا دخالت دارند ( یعنی کالایی که تماما در یک کشور تولید نشده )، مبدأ آن کالا براساس ضابطه تغییر اساسی تعیین خواهد شد .
        • تبصره - - - ضابطه تغییر اساسی ضابطه ای است که براساس آن کشور مبدأ کالا تعیین میشود ، کشوری که در آن آخرین عملیات اساسی پردازش یا ساخت انجام شده ، به نحوی که این عملیات اساسی موجب پیدایش صفت و خاصیت اصلی کالای نهایی میگردد .
      • ماده - 28 - عملیاتی که نقشی در پیدایش صفت یا خاصیت اصلی کالا ها ندارند یا نقش اندکی دارند و به خصوص عملیاتی که محدود به یک یا چند از موارد زیر باشد ، به عنوان عملیات اساسی پردازش یا ساخت تلقی نخواهند شد : الف - عملیاتی که برای حفظ کالا در جریان حمل یا انبار کردن لازم است . ب - عملیاتی که در بهبود بسته بندی یا کیفیت ارایه به بازار کالا یا عملیاتی که برای آماده کردن کالا برای ارسال از قبیل بسته بندی مجدد و درجه بندی دخالت دارند . پ - سر هم کردن ساده اجزای محصولات به منظور تشکیل یک محصول کامل . ت - از هم جداسازی مجموعه ها . ث - مخلوط کردن کالا های دارای مبدأهای مختلف ، به شرط اینکه صفت اصلی محصول به دست آمده از اختلاط ، اساسا مغایر با مشخصات کالا هایی که با یکدیگر مخلوط شده اند ، نباشد . ج ذبح حیوانات .
      • ماده - 32 - تغییرات در قواعد مبدأ یا رویه های بکارگیری آن ، در مواردی که باعث محدودیت یا موثر در افزایش حقوق ورودی باشد ، شامل کالای موجود در اماکن گمرکی نمیگردد .
    • فصل - اول - ارزش کالا
      • مبحث - اول - ارزش کالای ورودی ( وارداتی )
        • ماده - 13 - هرگاه ارزش گمرکی کاای اظهار شده ورودی طبق ماده ( ۱۵ ) قانون و ماده ( ۱۱ ) قبول نشود ، ارزش آن براساس ارزش گمرکی کاای مثل و ساخت همان کشور مبدأ که همزمان با تاریخ خرید ( پروفرم ) کاای یاد شده برای صدور به قلمرو گمرکی فروخته شده و مورد قبول گمرک قرار گرفته است ، تعیین خواهد شد .
          • تبصره - - - در مواردی که واردات کالا معاف از ثبت سفارش باشد ، تاریخ فاکتور ( سیاهه خرید ) ماک مقایسه برای بررسی شرایط همزمانی خواهد بود
        • ماده - 10 - در اجرای ماده (۱۵ ) قانون ، اصطاحات مورد استفاده در این مبحث در معانی مشروح زیر به کار میروند : الف - کالای مثل : کاایی که از همه جهات از جمله خصوصیات فیزیکی ( مادی )، کیفیت و شهرت با کاای اظهار شده ورودی یکسان باشد . تفاوت های جزیی در ظاهر مانند رنگ مانع از آن نیست که کاا به عنوان مثل تلقی نگردد . ب - کالای مشابه : کاایی که گرچه از همه جهات همانند نیست ولی خصوصیات و مواد تشکیل دهنده مشابهی دارد که آن را قادر می سازد عملکرد یکسانی را با کاای موردنظر انجام دهد . کیفیت کالا ، شهرت آن و وجود یک علامت ( مارک ) تجاری از جمله عوامل تعیین کننده در تشخیص کالای مشابه میباشد . تبصره - در صورت عدم وجود کالای مثل یا مشابه تولید شده توسط همان شخصی که کاای موردنظر را تولید کرده است ، کااهای تولید شده توسط سایر تولید کنندگان از همان کشور مبدأ با شهرت یکسان ماک خواهد بود . پ - کاای همان نوع یا طبقه : کاایی که در گروه کااهای تولیدی صنعت یا بخش صنعتی خاص قرار گرفته و کاای مثل یا مشابه را نیز در بر می گیرند . ت - همزمان : زمانیکه در آن مدت ، قیمت فروش کاا در کشور مبدأ ثابت بوده است . ث - سطح تجاری : مرحله ایاز تجارت که خرید و فروش در آن سطح ) تولید کننده ، واردکننده ، عمده فروش و خرده فروش ( انجام شده است . ج - نرم افزاهای تجاری : نرم افزاهایی که به صورت انبوه ، تولید ، بازاریابی و به بازار مصرف عرضه میگردند . چ - افراد مرتبط : افرادی که ارتباط آن ها به یکی از اشکال زیر باشد : ۱ - کارمند یا مدیر امور تجاری یکدیگر باشند . ۲- از نظر قانون تجارت به عنوان شریک تجاری شناخته شوند . ۳- کارفرما و کارمند باشند . ۴ - هر شخصی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم ، کنترل یا مالکیت پنج درصد یا بیشتر از سهام یا حق رای یا هر دو آن ها را در اختیار داشته باشد . ۵ - یکی از آن ها به صورت مستقیم یا غیر مستقیم دیگری را کنترل نماید . ۶- هر دو آن هابه صورت مستقیم یا غیر مستقیم توسط شخص سومی کنترل گردند . ۷ - آن ها عضوی از یک خانواده باشند . تبصره - افرادی که از طریق تجاری با یکدیگر مرتبط هستند و یکی از آن ها نماینده انحصاری ، توزیع کننده انحصاری یا صاحب امتیاز انحصاری دیگری است ، چنانچه مشمول ضوابط بند ( چ ) شوند ، افراد مرتبط محسوب میشوند .
        • ماده - 12 - در خصوص کاایی که بدون ارایه سیاهه خرید به گمرک اظهار شود و یا ارزش مندرج در سیاهه خرید و سایر اسناد تسلیمی صاحب کاا به نظر گمرک و به استناد دایل و مدارک مستند و قابل قبول ، نامتناسب باشد ، گمرک باید ارزش کاا را طبق مواد ( ۱۳ ) تا ( ۱۷ ) تعیین نماید .
        • ماده - 11 - ماک ارزش گمرکی کاای ورودی طبق ماده ( ۱۴ ) قانون ، قیمت واقعا پرداخت شده یا قابل پرداخت برای کاای فروخت شده بین افراد غیر مرتبط جهت صدور به قلمرو گمرکی ایران است که براساس سیاهه خرید و سایر اسناد تسلیمی صاحب کاا و طبق شرایط و ضوابط مقرر در ماده یاد شده تعیین میشود . تبصره - در اظهار ارزش گمرکی کاای ورودی و رسیدگی های گمرک ، هرگونه تعدیل در قیمت واقعا پرداخت شده یا قابل پرداخت باید بر پایه اطاعات عینی ، قابل سنجش و مستند و با رعایت اصولی کلی پذیرفته شده حسابداری انجام گیرد .
        • ماده - 14 - در خصوص ارزش گمرکی کالایی که نتوان براساس مواد (۱۱) و ( ۱۳ ) تعیین نمود ، ارزش آن براساس ارزش گمرکی کاای مشابه و ساخت همان کشور مبدأ که همزمان با تاریخ خرید ( پروفرم ) کالای یاد شده برای صدور به قلمرو گمرکی فروخته شده و مورد قبول گمرک قرار گرفته است ، تعیین خواهد شد .
          • تبصره - - - در اجرای مواد ( ۱۳ ) و ( ۱۴ ) شرایط و سطح تجارت و مقدار خرید باید مورد توجه قرار گرفته و بابت اختافات احتمالی در شیوه و یا مسافت حمل کالا های مثل یا مشابه در مقایسه با کالای مورد ارزش گذاری تعدیل ازم صورت گیرد .
        • ماده - 20 - واردکنندگان در صورت درخواست کتبی میتوانند توسط گمرک در جریان چگونگی تعیین ارزش کالا های وارداتی خود قرار گیرند .
        • ماده - 16 - ارزش کالایی را که نمیتوان براساس مواد (۱۱ ) و (۱۳ ) تا ( ۱۵ ) تعیین نمود ، ارزش آن با توجه به بند ( ت ) ماده ( ۱۵ ) قانون ( ارزش محاسباتی ) از جمع موارد زیر تعیین خواهد شد : ۱- ارزش مواد و هزینه های ساخت یا پردازش که در تولید یا ساخت کالا در کشور مبدأ بکار رفته است . ۲ - سود و مخارج کلی ( هزینه های مستقیم و غیر مستقیم مربوط به تولید و فروش کاای مورد ارزش گذاری که در بند (۱) منظور نشده است ) که صادرکننده در قیمت فروش کاا در کشور مبدأ منظور نموده است . ۳ - سایر هزینه هایی که طبق ماده (۱۴ ) قانون باید به قیمت واقعا پرداخت شده یا قابل پرداخت افزوده شود .
          • تبصره - - - گمرک ایران میتواند در اجرای این ماده ، تفاهمنامه تبادل اطاعات گمرکی با گمرک های کشور های طرف معامله با ایران منعقد نماید .
        • ماده - 19 - گمرک میتواند در بررسی ارزش معاملاتی کالا هایی که دایما تغییر قیمت می یابد ( بورسی )، از منابع معتبر بین المللی ( منابع اطلاعاتی ) و بازار های بین المللی استفاده وبر مبنای آن ارزش گمرکی را تعیین نماید .
        • ماده - 15 - هرگاه براساس مواد ( ۱۱ ) ,( ۱۳ ) و ( ۱۴ ) نتوان ارزش گمرکی کالای ورودی را تعیین نمود ، ارزش آن کالا در اجرای بند ( پ ) ماده (۱۵ ) ، قانون ( ارزش تفریقی ) به شرح زیر تعیین میگردد : الف - در صورت دسترسی به سوابق فروش داخلی واردکننده ، براساس قیمت فروش هر واحد کالای وارده به همان حالت و وضعیت ورود در بازار داخلی که همزمان با کالای مورد ارزش گذاری به صورت عمده فروشی ( با اولویت بیشترین مقدار ) به افراد غیر مرتبط با فروشنده فروخته میشود ( قیمت عمده فروشی واردکننده ) ، با کسر موارد زیر : ۱ - سود و مخارج کلی معمول برای فروش آن نوع کاا از همان طبقه یا نوع ( صنف یا گروه کالا ) که طبق ضوابط قیمت گذاری مصوب سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان به قیمت اضافه میشود . ۲- هزینه های متداول بعد از ترخیص کالا از قبیل کرایه حمل و بیمه . ۳- حقوق ورودی و سایر پرداختی هایی که به ورود یا فروش کالا تعلق گرفته است . تبصره - در صورت عدم وجود سابقه فروش داخلی ، همزمان به همان حالت و وضعیت ورود ، ارزش براساس قیمت فروش کاای وارده مثل یا مشابه آن در نزدیک ترین تاریخ پس از ورود کاای مورد ارزش گذاری و حداکثر به فاصله نود روز از تاریخ ورود کاا ، تعیین خواهد شد . ب - در صورت عدم وجود سابقه فروش داخلی توسط واردکننده ، ارزش گمرکی براساس قیمت عمده فروشی ( توزیع کننده ها و بنکداران ) کالای وارده ، مثل یا مشابه آن و یا خرده فروشی و پس از کسر سود معمول برای فروش آن نوع کالا و با توجه به سطح تجاری ، مبنای قیمت عمده فروشی واردکننده قرار میگیرد و پس از کسر موارد مندرج در بند ( الف ) تعیین خواهد شد . ضرایب و درصد های سود عمده فروشی و خرده فروشی کااها براساس مصوبات کمیسیون هیات عالی نظارت ، موضوع ماده ( ۱۰ ) قانون نظام صنفی کشور مصوب ۱۳۸۲ تعیین خواهد شد . پ - چنانچه کاای وارده یا مثل یا مشابه آن به همان وضعیت ورود به فروش نرسد ، ارزش براساس قیمتی که پس از پردازش ( ساخت ، تکمیل ، فرآوری ، بسته بندی و تعمیر )، به صورت عمده فروشی ( با اولویت بیشترین مقدار ) به اشخاص غیر مرتبط فروخته میشود ، پس از کسر ارزش افزوده بابت پردازش و کسر موارد مندرج در بند ( الف ) تعیین خواهد شد .
        • ماده - 18 - در موارد زیر ارزش گمرکی مندرج در سیاهه خرید و یا سایر اسناد تسلیمی صاحب کالا ، قابل پذیرش نخواهد بود : الف - هرگونه قید و محدودیتی در حق تصرف یا استفاده از کالا برای خریدار وجود داشته باشد ، مگر محدودیت های قانونی از جمله محدودیت جغرافیایی و محدودیت های وضع شده به وسیله دولت یا آن هایی که در قیمت کالا اثری ندارند . ب - فروش یا قیمت کالا تابع شرایط یا ملاحظاتی باشد که نتوان ارزش کالای وارده را تعیین کرد . پ - بخشی از وجوه حاصله از فروش مجدد یا واگذاری یا استفاده بعدی به وسیله خریدار ، به طور مستقیم یا غیر مستقیم عاید فروشنده شود ، مگر آن که طبق بند ( ث ) تبصره (۱) ماده (۱۴ ) قانون ، تعدیل لازم انجام شود . ت - خریدار و فروشنده با یکدیگر به مفهوم بند ( چ ) ماده ( ۱۰ ) مرتبط باشند . تبصره ۱ - اگر گمرک بر مبنای اطلاعات ارایه شده توسط واردکننده یا به هر طریق دیگر دلایلی در مورد تأثیر ارتباط خریدار و فروشنده بر قیمت در دست دارد ، باید دلایل خود را با رعایت ماده ( ۲۳ ) به اطلاع واردکننده رسانیده و یک فرصت سی روزه برای پاسخگویی به او بدهد . چنانچه واردکننده ثابت کند که ارزش اظهاری او به یکی از روش های زیر نزدیک بوده و همزمان نیز است ، قابل پذیرش خواهد بود : ۱- قیمت فروش کالای مثل یا مشابه برای صدور به قلمرو گمرکی به خریداران غیر مرتبط . ۲ - ارزش گمرکی کالای مثل یا مشابهی که برطبق مقررات ماده ( ۱۵ ) ( تفریقی ) قبلا تعیین شده باشد . ۳ - ارزش گمرکی کالای مثل یا مشابهی که برطبق مقررات ماده ( ۱۶ ) ( محاسباتی ) قبلا تعیین شده باشد . تبصره ۲ - ارزش های مندرج در تبصره ( ۱ ) باید بنا به درخواست واردکننده و صرفا به منظور مقایسه استفاده شود و در خصوص کاربرد و مقایسه ارزش های یاد شده ( یا ارزش کااهای مورد اختلاف ) باید به تفاوت های مربوط به سطوح تجاری و مقداری ، عناصر مذکور در ماده (۱۴) قانون و هزینه های تقبل شده فروشنده در فروش هایی که فروشنده و خریدار با یکدیگر مرتبط نیستند و هزینه های تقبل نشده توسط فروشنده در فروش هایی که فروشنده و خریدار با یکدیگر مرتبطند ، توجه لازم به عمل آید .
        • ماده - 17 - اگر نتوان ارزش گمرکی کاای وارده را طبق مواد ( ۱۱ ) و ( ۱۳) تا (۱۶) تعیین کرد ، ارزش گمرکی آن براساس بند ( ث ) ماده (۱۵ ) قانون بر مبنای مدارک و اطاعات موجود و با انعطاف در بکارگیری مقررات مواد یاد شده در موارد زیر تعیین خواهد شد : ۱ - روش های انعطافی مواد (۱۳ ) و ( ۱۴ ) عبارتند از : الف - شرط همزمانی یا نزدیک بودن زمان صدور کالای مثل یا مشابه میتواند با انعطاف پذیری به کار برده شود . ب - کالای وارد شده مثل یا مشابهی که در کشوری غیر از کشور تولید کننده تولید شده میتواند مبنای ارزش گذاری گمرکی قرار گیرد . پ - ارزش گمرکی کالا های وارد شده مثل یا مشابهی که قبا مطابق مقررات مواد (۱۵ ) و (۱۶) تعیین شده اند ، میتواند استفاده شود . ۲ - روش های انعطافی ماده (۱۵ ) عبارتند از : الف - این شرط که کااها به همان وضعی که وارد شده اند فروخته خواهند شد ، میتواند با انعطاف پذیری به کار برده شود . ب - شرط فروش پیش از انقضای نود روز میتواند به نحو انعطاف پذیری به کار برده شود . ۳ - در صورتی که قیمت فروش کالا در بازار داخلی کشور تولید کننده یا در بازار سایر کشور ها یا فروشگاه های بر خط ( on line ) مبنای تعیین ارزش قرار گیرد ، با کسر سود بیست درصد از روی فهرست قیمت عمده فروشی و کسر سود چهل درصد از روی فهرست خرده فروشی و مالیات و عوارض متعلقه در کشور فروشنده مبنای تعیین ارزش خواهد بود . ۴- در مواردی که ارزش براساس قیمت های صادراتی و یا از روی فهرست قیمت های کشور مبدأ منهای تخفیف یا جوایز صادراتی عادله یا بازپرداخت های مالیاتی و گمرکی تعیین میشود فهرست مورد استناد باید مستقیما از طرف سازندگان کالا صادر و جنبه عمومی داشته باشد و صحت مندرجات آن به وسیله مقامات صلاحیت دار کشور مبدأ ( اتاق بازرگانی ) و رایزن بازرگانی جمهوری اسامی ایران در کشور مبدأ ( در صورت حضور ) و یا وزارت امور اقتصادی و دارایی کشور مبدأ گواهی و از طرف مأموران کنسولی دولت ایران یا دفتر اسناد رسمی محل تصدیق امضا شده باشد . تبصره ۱ - ارزش خودرو ، ماشین آلات راهسازی ، جرثقیل ، لیفتراک ، کمباین و تراکتور و ماشین آلات مشابه براساس قیمت های صادراتی کشور مبدأ تعیین میشود . این فهرست ها هر سال پس از استعام کتبی از نمایندگی مربوط و مقایسه با قیمت های جهانی همان کالا یا مشابه آن توسط کار گروه موضوع تبصره (۶ ) ماده واحده قانون چگونگی محاسبه و وصول حقوق گمرکی ، سود بازرگانی و مالیات انواع خودرو و ماشین آلات راهسازی وارداتی و ساخت داخل و قطعات آن ها مصوب ۱۳۷۱ یا گمرک ایران برای مواردی که مشمول قانون یاد شده نمی باشند ، حسب مورد بررسی ، تعیین ارزش و منتشر خواهد شد . تبصره ۲- ارزش گمرکی براساس روش های زیر تعیین نمیشود : الف - قیمت فروش کااهای مثل و مشابه تولید شده در داخل کشور . ب ارزش های غیر واقعی و فاقد مستندات .
        • ماده - 21 - گمرک ایران مجاز است در بررسی ارزش گمرکی ( به صورت مکمل ) از خدمات شرکت های بازرسی و فنی بین المللی ذی صلاح و طرف قرارداد با پرداخت هزینه کارشناسی و بازرسی استفاده نماید .
      • مبحث - سوم - سایر مقررات
        • ماده - 23 - ارزش کالا های ورودی و صدوری تعیین شده از طرف گمرک ظرف سی روز از تعیین ارزش در گمرک اجرایی یا ابلاغ کتبی توسط گمرک ایران قابل اعتراض بوده و رسیدگی به اعتراض بعد از این مهلت با رعایت مهلت ماده ( ) قانون ، در صلاحیت مراجع رسیدگی به اخلتافات گمرکی میباشد .
      • مبحث - دوم - صدوری
        • ماده - 22 - در اجرای ماده ( ۱۶) قانون در صورت عدم ارایه اسناد و یا نامتناسب بودن ارزش اظهار شده به دایل مستند ، گمرک ارزش کالای صدوری را با استعلام از مراجع ذی ربط و براساس قیمت عمده فروشی آن در بازار داخلی به اضافه هزینه هایی که تا خروج از قلمرو گمرکی به آن تعلق میگیرد و پس از کسر مالیات ها و عوارض فروش تعیین خواهد نمود .
          • تبصره - 1 - هزینه های متعلقه به کالا بعد از خروج از قلمرو گمرکی از قبیل کرایه حمل و بیمه باربری ، جزء ارزش گمرکی کالای صدوری نمیباشد .
          • تبصره - 3 - در مواردی که صادرات کالا منوط به پرداخت عوارض صادراتی بر مبنای ارزش باشد ، صادرکننده میتواند عوارض صادراتی متعلقه احتمالی را مطابق نظر گمرک به صورت تضمین تودیع و به صدور کالا اقدام نماید .
          • تبصره - 2 - گمرک ایران میتواند به منظور تعیین ارزش کالای صادراتی ، کار گروهی متشکل از نمایندگان گمرک ایران و دستگاه های ذی ربط شامل اتاق بازرگانی ، صنایع ، معادن و کشاورزی جمهوری اسامی ایران ، سازمان توسعه تجارت و وزارتخانه ذی ربط تشکیل دهد .
  • بخش - هفتم - رویه های گمرکی
    • فصل - اول - کالا های ورودی
      • مبحث - دوم - ورود موقت
        • ماده - 72 - کااهای زیر میتواند با اخذ مجوز از گمرک ایران به عنوان ورود موقت به قلمرو گمرکی وارد شود : الف - کااها به منظور عرضه در نمایشگاه ها . ب - دستگاه های فیلمبرداری و عکسبرداری هوایی و فیلم های همراه آن ها پس از ارایه موافقت وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو های مسلح . پ - دستگاه های مطالعات علمی ، آموزشی ، تربیتی ، فنی و مهندسی نقشه برداری . ت دستگاه ها برای سد سازی ، اسکله سازی ، ایروبی ، راهسازی ، حفاری ، استخراج و اکتشاف و پروژه های ) طرح های ( خاص . ث - دستگاه ها برای نصب و سوار کردن کارخانه ها و تاسیسات صنعتی و نظایر آن . ج - دستگاه ها برای تعمیر ماشین آلات و دستگاه ها . چ - وسایل نقلیه سواری و هواپیمای شخصی اشخاص غیر مقیم ایران برای استفاده شخصی و ظروف و تکیه گاه های چند بار مصرف . ح - کالا هایی که طبق قرارداد ها و موافقتنامه های گمرکی بین المللی قابل ورود موقت بوده و دولت جمهوری اسامی ایران عضویت آن را پذیرفته است . خ - وسایل و لوازم امدادی به منظور کمک های بشر دوستانه . د - ظروف و لفاف های آماده برای بسته بندی کاای صادراتی . ذ - هواپیما برای امور خدماتی از قبیل سمپاشی و مسافری .
          • تبصره - - - دام ها که برای تعلیف به صورت موقت وارد کشور میشوند و نتاج آن ها مشمول عنوان واردات موقت بوده و تشریفات ورود و خروج این دام ها تابع مقررات آیین نامه مخصوص تعلیف اغنام و احشام مصوب هیات وزیران است .
        • ماده - 75 - در موارد زیر به جای اخذ تضمین به اخذ تعهد کتبی اکتفا میشود : الف - ورود موقت لوازم و قطعات یدکی هواپیماها و کشتی های خارجی موضوع ماده ( ۷۳) ب - ظروف و تکیه گاه های دارای مصرف مکرر و نظایر آن ها . پ - ورود موقت کالا های وزارتخانه ها و موسسات دولتی با تعهد مسئوان مالی سازمان مربوط و در مورد نمایشگاه ها تعهد سفارتخانه ها و یا نمایندگی های سیاسی کشور مربوط با گواهی وزارت امور خارجه .
        • ماده - 79 - هرگاه صاحب کالا بخواهد کالایی را که به عنوان ورود موقت وارد شده است در ایران بفروشد یا به مصرف برساند باید قبل از انقضای مدت اعتبار پروانه ، درخواست کتبی مبنی بر ابطال پروانه ورود موقت به گمرک مربوط داده و اظهارنامه ورود قطعی برای کالای خود تنظیم و تشریفات عمومی مربوط به واردات را انجام دهد . ورود قطعی کالای ورود موقت مستلزم اخذ مجوز ها و پرداخت حقوق ورودی به ماخذ و ارزش زمان اظهار ورود موقت و نرخ برابری ارز براساس زمان اظهار ورود قطعی خواهد بود .
        • ماده - 74 - ورود موقت مستلزم اخذ تضمین به میزانی است که گمرک ایران ( حسب ماده (۱۰ ) قانون ) تعیین و اعلام میکند .
        • ماده - 73 - لوازم و قطعات یدکی هواپیماها یا کشتی های خارجی که شرکت های مربوط به منظور تعویض یا رفع نقص هواپیماها یا کشتی ها به صورت موقت وارد میکنند باید صورت ریز مشروح آن ها به اظهارنامه ضمیمه شود . این اشیا در انبار مخصوص شرکت نگاهداری و مشخصات دقیق آن باید در دفتری که از طرف شرکت نگهداری میشود و همچنین دفتر دیگری که گمرک موظف به نگاهداری آن است ثبت و هر دو دفتر به امضای مأموران گمرک برسد . دفاتر یاد شده قبلا از طرف گمرک شماره گذاری و پلمب خواهد شد . موقع مصرف یا اعاده هر یک از اقام باید با نظارت گمرک به هواپیما یا کشتی تحویل و عاوه بر ثبت در پشت پروانه ورود موقت مربوط در هر دو دفتر نیز خروج آن از انبار ثبت و به امضا مأمور گمرک برسد .
        • ماده - 77 - در صورت تسلیم تقاضای کتبی از طرف صاحب کالا مدت پروانه ورود موقت از طرف گمرک صادرکننده پروانه ( پس از موافقت گمرک ایران ) تا حداکثر شش ماه قابل تمدید است به شرط اینکه تقاضا پیش از انقضای مهلت اولیه تسلیم شده باشد . در صورتی که باز هم احتیاج به تمدید مجدد داشته باشد به شرط تسلیم تقاضا قبل از انقضا مدت ، موافقت با آن موکول به کسب اجازه از گمرک ایران خواهد بود .
        • ماده - 78 - برای تسویه پروانه ورود موقت و ابطال تضمین یا تعهد ، صاحب کالا میتواند به یکی از روش های زیر اقدام نماید : الف - کالا را به گمرک تحویل و تقاضای ابطال پروانه و تضمین یا تعهد را بنماید . ب - کالا را برای ورود قطعی با رعایت مقررات مربوط اظهار و ترخیص نماید . پ - تسلیم اظهارنامه به منظور برگشت کالا که تابع مقررات و تشریفات رویه مرجوعی میباشد . گمرک داخلی میتواند تضمین ورود موقت را در صورت معتبر بودن به عنوان تضمین جهت خروج کالا از کشور قبول کند . ابطال پروانه و تضمین یا تعهد کالای ورود موقت موکول به تشخیص و تطبیق کالا با مشخصات پروانه ورود موقت و سالم بودن پلمب یا علایم گمرکی الصاق شده روی کالا و منقضی نشدن مدت اعتبار پروانه میباشد . در صورتی که به علت از بین رفتن علایم یا پلمب ، تطبیق کالا ممکن نباشد نسبت به وصول تضمین و یا پیگیری اجرای تعهد اقدام و در صورتی که صاحب کالا قصد خروج کالا را از قلمرو گمرکی داشته باشد طبق مقررات صادرات ( بدون پرداخت هرگونه وجهی از قبیل جایزه صادراتی و تسهیات صادراتی ) رفتار خواهد شد .
        • ماده - 76 - کالایی که به عنوان ورود موقت اظهار میگردد باید طبق مقرراتی که در بخش ششم این آیین نامه ذکر شده است معاینه و ارزیابی دقیق شده و پس از درج مشخصات و عامت روی کالا در اظهارنامه به بسته ها یا محتویات آن ها پلمب گمرک یا هر نوع علامت دیگری که برای تشخیص کالا در موقع خروج لازم باشد الصاق گردد و گمرک مدتی را که کالا در طی آن باید از کشور خارج شود تعیین و در متن پروانه گمرکی قید و پروانه و کالا در اختیار صاحب کالا گذاشته شود .
        • ماده - 80 - در صورتی که کالای ورود موقت در مهلت مقرر حسب مورد تحویل گمرک یا ترخیص قطعی یا برگشت نشود ، در صورت تشخیص عمدی بودن مشمول مقررات قاچاق ( موضوع بند ( ب ) ماده ( ۱۱۳ ) قانون ) و در غیر اینصورت نسبت به وصول تضمین و پیگیری اجرای تعهد اقدام خواهد شد .
          • تبصره - - - تا زمانیکه اعلام جرم قاچاق و یا وصول تضمین و یا مطالبه وجه تعهد انجام نشده است صاحب کالا میتواند با پرداخت جریمه انتظامی موضوع ماده (۱۰۹ ) قانون نسبت به تحویل یا ترخیص یا اعاده کالا اقدام نماید .
      • مبحث - سوم - ورود موقت برای پردازش
        • ماده - 81 - ورود موقت برای پردازش مستلزم اخذ مجوز قبلی از گمرک ایران است . میزان کالای وارده و نوع پردازش در مجوز صادره قید و توسط گمرک تعیین میگردد .
          • تبصره - 2 - گمرک ایران تسهیلات لازم برای صادرکنندگان خوشنام و نمونه و صادرکنندگانی که به طور منظم عملیات پردازش را انجام می دهند فراهم خواهد کرد .
          • تبصره - 3 - صدور مجوز برای ورود موقت برای پردازش حداکثر به میزان ظرفیت اسمی سالانه واحد تولیدی ذی ربط مجاز است .
          • تبصره - 1 - در صورتی که برای گمرک کیل یا ضرایب مصرف کالای صادراتی از محل ورود موقت برای پردازش مشخص نباشد ، گمرک نظر سازمان های ذی ربط را استعلام و اقدام مینماید . در مواردی که صادرکننده به نظر گمرک معترض باشد میتواند موضوع را به مراجع رسیدگی به اختلافات گمرکی موضوع بخش دوازدهم قانون ارجاع نماید .
        • ماده - 82 - در اجرای تبصره ( ۱) ماده (۵۱ ) قانون مهلت صدور محصولات به دست آمده از تاریخ صدور سند ترخیص کالای وارده یک سال میباشد . این مهلت در مواردی که دلایل موجه و قابل قبولی از طرف ذی نفع به گمرک ارایه گردد برای گروه کالایی بهداشتی ، آرایشی ، دارویی ، دخانی و مواد غذایی حداکثر تا یک سال دیگر و برای سایر گروه های کالایی حداکثر تا دو سال دیگر قابل تمدید خواهد بود . در موارد استثنا با تایید کار گروهی متشکل از نمایندگان تام الاختیار وزارتخانه های صنعت ، معدن و تجارت و جهاد کشاورزی و گمرک ایران و اتاق های بازرگانی ، صنایع ، معادن و کشاورزی و تعاون مرکزی جمهوری اسامی ایران با توجه به ضروریات تجاری قابل تمدید خواهد بود .
          • تبصره - - - دبیرخانه کار گروه یاد شده در وزارت صنعت ، معدن و تجارت میباشد
        • ماده - 85 - گمرک در هر زمان میتواند از کالای وارده و نحوه پردازش بازدید به عمل آورد . چنانچه کالای وارده یا محصول به دست آمده موجود نباشد ، طبق بند ( ب ) ماده ( ۱۱۳ ) قانون رفتار خواهد شد .
        • ماده - 83 - عملیات پردازش پس از موافقت گمرک ایران میتواند توسط اشخاصی غیر از واردکننده انجام شود بدون اینکه تغییر مالکیت انجام شده باشد و در هر حال واردکننده در مقابل گمرک مسئول اجرای مقررات ورود موقت برای پردازش خواهد بود .
        • ماده - 84 - برای صدور محصولات به دست آمده ، صاحب کالا باید اظهارنامه صادراتی را با ذکر شماره پروانه ورود موقت و الصاق تصویر آن تنظیم و به گمرک تسلیم نماید . گمرک به هنگام صدور ، اقدامات لازم به منظور بازشناسی و انطباق کالای وارده و محصولات به دست آمده را معمول تا امکان تسویه توسط گمرک ورود موقت کننده میسر شود .
        • ماده - 88 - چنانچه کالای وارده یا محصولات به دست آمده از پردازش در مهلت مقرر حسب مورد ترخیص قطعی یا برگشت و یا صادر نشود در صورت تشخیص عمدی بودن عاوه بر وصول تضمین ، مشمول مقررات قاچاق و در غیر اینصورت نسبت به وصول تضمین و پیگیری اجرای تعهد اقدام خواهد شد . در صورت صدور رای قطعی مبنی بر قاچاق ، وجه تضمین وصولی به عنوان بخشی از جریمه منظور میشود .
          • تبصره - 1 - تا زمانیکه جرم قاچاق اعلام و یا وصول تضمین و یا مطالبه وجه تعهد انجام نشده است صاحب کالا میتواند با پرداخت جریمه انتظامی موضوع ماده ( ۱۰۹ ) قانون نسبت به ترخیص یا اعاده کالا اقدام نماید .
          • تبصره - 2 - صدور محصولات به دست آمده از کالای ورود موقت برای پردازش ، مشمول محدودیت های قانونی و پرداخت عوارض کالا های صادراتی نمیگردد .
        • ماده - 86 - با صدور محصولات به دست آمده تضمین ها و تعهدات اخذ شده پس از بررسی اسناد و مدارک و احراز بکارگیری مواد اولیه وارداتی در محصول صادراتی ابطال و تسویه خواهد شد . در مواردی که محصولات به دست آمده ، به تدریج صادر میشود ابطال و تسویه برای همان میزان کالای صادر شده انجام خواهد شد .
          • تبصره - 1 - واردکننده میتواند ظرف مهلت تعیین شده برای پردازش ، پس از اخذ موافقت گمرک ایران کالای وارده را به همان حالت اولیه با رعایت تشریفات مرجوعی از کشور خارج و نسبت به ابطال تضمین و تسویه تعهدات خود اقدام نماید .
          • تبصره - 2 - در خصوص کالای وارده برای پردازش و همچنین ضایعات دارای ارزش تجاری ( قابلیت مصرف داشته باشد ) چنانچه برای ورود قطعی اظهار شود ، با رعایت مقررات ماده ( ۷۹ ) و بدون کسر استهلاک ترخیص میشود .
          • تبصره - 3 - محصولات به دست آمده میتواند به نام اشخاصی غیر از واردکننده صادر شود که در اینصورت پروانه صادراتی مربوط برای ابطال تضمین یا تعهد کافی است .
        • ماده - 87 - در صورتی که صاحب کالا در مهلت مقرر نسبت به ایفای تعهد خود اقدام ننماید به شرط ارایه درخواست مبنی بر تبدیل به قطعی نمودن پروانه ورود موقت برای پردازش قبل از انقضای مهلت ، موضوع در کمیسیونی مرکب از نمایندگان تام الاختیار گمرک ایران ، وزارت صنعت معدن و تجارت ، اتاق های بازرگانی ، صنایع ، معادن و کشاورزی و تعاون مرکزی جمهوری اسامی ایران حسب مورد و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و حسب مورد وزارتخانه تولیدی مربوط بررسی و در صورت موافقت کمیسیون یاد شده و انجام ثبت سفارش ( توسط وزارت صنعت ، معدن و تجارت ) با پرداخت حقوق ورودی براساس ماخذ و ارزش زمان اظهار ورود موقت و با برابری نرخ ارز در زمان اظهار واردات قطعی اقدام خواهد شد . دبیرخانه کمیسیون یاد شده در وزارت صنعت معدن و تجارت میباشد .
          • تبصره - - - محصولات به دست آمده از کالای ورود موقت برای پردازش در اجرای پروژه های ( طرح های ) نفت ، گاز و پتروشیمی چنانچه برای استفاده در سایت های ( محدوده های ) تحت نظر گمرک به گمرک های مستقر در مناطق ویژه اقتصادی انرژی تحویل و اظهار گردد در صورت رعایت مقررات این مبحث ، تضمینات و تعهدات ماخوذه مربوط به ورود موقت برای پردازش قابل تسویه بوده ، ولی قابل استناد برای جوایز صادراتی و واردات در مقابل صادرات نمیباشد .
      • مبحث - اول - ورود قطعی
        • ماده - 71 - ورود قطعی کالا مستلزم اخذ تمامی مجوز های لازم طبق قوانین و مقررات مربوط و پرداخت حقوق ورودی میباشد .
      • مبحث - چهارم - مرجوعی
        • ماده - 89 - برای ترخیص کالا به عنوان اعاده به خارج از قلمرو گمرکی ، صاحب کالا یا نماینده قانونی وی باید هزینه های خدمات انجام شده را پرداخت کند و در اظهارنامه تعهد کند که کالا را در مهلتی که رییس گمرک تعیین مینماید از قلمرو گمرکی خارج سازد . این مهلت در صورت درخواست صاحب کاا یا نماینده قانونی وی به شرط وجود علت موجه مستند به مدارک ، قابل تمدید است .
        • ماده - 90 - بسته های کالای مرجوعی یا درب محفظه بار وسیله نقلیه آن که در گمرک های داخلی اظهار میشود پلمب شده و با پروانه که به یک نسخه اظهارنامه الصاق میشود در اختیار صاحب کاا گذارده میشود و یک نسخه از اظهارنامه مربوط بلافاصله و به صورت مستقیم به عنوان گمرک مرزی که کالا از آنجا خارج خواهد شد ارسال و نسخه سوم بایگانی میشود .
        • ماده - 92 - هرگاه در گمرک مرزی اختلافی بین مشخصات ظاهری کالا با مندرجات اظهارنامه و پروانه مشاهده گردد رییس گمرک باید از صدور اجازه خروج کالا از کشور خودداری و به اختلاف رسیدگی و در صورت لزوم از گمرک صادرکننده پروانه مرجوعی ، چگونگی اختلافات یاد شده را استعلام و در صورت تخلف طبق مقررات مربوط حسب مورد عمل نماید .
          • تبصره - - - در موارد ظن قوی حاکی از تخلف ، گمرک مرز خروجی میتواند حتی در صورتی که مشخصات ظاهری بسته ها با مندرجات اظهارنامه و پروانه مطابق باشد به معاینه و بازرسی کالا اقدام نماید .
        • ماده - 93 - هرگاه علایم الصاقی گمرک به بسته ها یا وسیله نقلیه پاره شده یا شکسته یا از بین رفته باشد محتویات هر بسته از طرف گمرک مرز خروجی معاینه و بازرسی کامل خواهد شد و در صورت عدم احراز تخلف ، جریمه انتظامی موضوع ماده ( ۱۱۰ ) قانون اخذ و در صورت احراز تخلف حسب مورد طبق مقررات قاچاق یا تخلفات اقدام خواهد شد .
          • تبصره - - - تضمین اخذ شده برای کالای مرجوعی وقتی ابطال میشود که نسخه گواهی شده اظهارنامه که متضمن خروج کالا از قلمرو گمرکی باشد به گمرکی که تضمین در آنجا تودیع شده تسلیم شود .
        • ماده - 94 - هرگاه صاحب کالای مرجوعی تا یک ماه پس از پایان مهلت داده شده نسخه گواهی شده اظهارنامه را به گمرک صادرکننده پروانه مرجوعی برای ابطال تضمین تحویل ننماید گمرک مذکور مراتب را از گمرک مرز خروجی استعلام و اگر معلوم شود کالای مرجوعی به آن گمرک تحویل نشده ( به جز موارد غیر عمدی ) حسب مورد نسبت به وصول و واریز تضمین و یا اجرای مقررات قاچاق اقدام خواهد نمود .
          • تبصره - - - هرگاه کالای مرجوعی بعد از مهلت تعیین شده و قبل از منظور نمودن تضمین به درآمد یا اعلام جرم قاچاق به گمرک خروجی تسلیم شده و عمدی نبودن آن برای گمرک احراز شود ، مشمول پرداخت جریمه انتظامی موضوع ( ۱۰۹ ) قانون خواهد بود .
        • ماده - 91 - هرگاه کالا در گمرک داخلی به عنوان مرجوعی اظهار شود صاحب کالا باید علاوه بر هزینه های انجام خدمات که به طور قطعی پرداخت مینماید تضمین لازم که میزان آن توسط گمرک ایران تعیین خواهد شد ، تودیع نماید . کالای مرجوعی باید از گمرک داخلی مستقیما تا گمرک مرزی حمل و تحویل و پروانه و اظهارنامه نیز تسلیم شود سپس با اطاع گمرک مرزی و تحت نظر مأمورانی که از طرف گمرک تعیین میشود از راه مجاز مرزی خارج و یا به کشتی یا هواپیما تحویل گردد و ماموران باید تاریخ ورود کالا به گمرک مرز خروجی و خروج کالا را در دفتر مخصوص شماره گذاری و پلمب شده ثبت و در پشت پروانه و اظهارنامه نیز نوشته و امضا نمایند و امضای آن ها از طرف رییس گمرک محل گواهی و اظهارنامه گواهی شده به صاحب کالا تسلیم شود تا جهت ابطال تضمین به گمرک داخلی مربوط تسلیم نماید . هرگاه کاای مرجوعی در گمرک مرزی موجود و در همان گمرک برای اعاده اظهار شود در صورتی که از محل ارزیابی ، یکسره و تحت نظارت مأموران گمرک به انبار کشتی یا هواپیما تحویل شود و یا یکسره به نقطه مرزی حمل وزیر نظر مأموران عبور داده شود به بازرسی اجمالی اکتفا گردیده و در این مورد تضمین دریافت نمیشود .
      • مبحث - پنجم - عبور ( ترانزیت ) خارجی
        • ماده - 96 - کالای عبوری پس از انجام کنترل های گمرکی و تودیع تضمین در گمرک ورودی ، مهر و موم ( پلمب ) میگردد و در صورتی که وسیله نقلیه قابل مهر و موم ( پلمب ) شدن باشد به مهر و موم ( پلمب ) وسیله نقلیه اکتفا میشود . در صورتی که بار گنج یا وسیله نقلیه حامل کالای عبوری به هنگام ورود دارای مهر و موم ( پلمب ) سالم باشد گمرک ضمن کنترل مهر و موم ( پلمب ) نسبت به الصاق مهر و موم ( پلمب ) جدید اقدام مینماید . در موارد ظن قوی به وجود تخلف ، گمرک میتواند عاوه بر کنترل مهر و موم ( پلمب ) محموله ها را با اسناد و اظهارنامه تطبیق نماید .
          • تبصره - - - در صورت نبودن وسایل نقلیه مناسب و یا عدم امکان مهر و موم ( پملب )، گمرک مبدأ میتواند با اعمال روش های کنترلی مناسب اجازه عبور را بدهد .
        • ماده - 97 - در مواردی که وسیله نقلیه حامل کالای عبوری به علت نقص فنی یا سانحه یا دلایل موجه دیگر متوقف میشود ، عبور دهنده یا حامل باید مراتب را به نزدیک ترین گمرک اطاع دهد تا با نظارت گمرک و پس از رفع مشکل یا بارگیری کالا در وسیله دیگری که قابل مهر و موم ( پلمب ) باشد ، کالا عبور داده شود . در این موارد نیز ضمن تنظیم صورتمجلس و درج شماره مهر و موم ( پلمب ) در اسناد مربوط ، مراتب به گمرک های ورودی و خروجی اعلام خواهد شد .
        • ماده - 99 - مدارک لازم برای الصاق به اظهارنامه عبور خارجی به شرح زیر میباشد : الف - تصویر سیاهه خرید . ب - تصویر صورت عدل بندی در صورت یکنواخت نبودن کالا . پ - بارنامه یا راهنامه یا تصویر تصدیق شده آن ها توسط موسسه حمل و نقل یا فهرست کل بار ( مانیفست ) لنج یا قبض انبار صادره به وسیله مناطق آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی . ت - ترخیصیه به استثنای کالا های حمل شده توسط لنج یا کالای وارده از طریق مرز های زمینی . ث - گواهی های مستند به قوانین مربوط که در آن ها به لزوم اخذ گواهی برای کالای عبوری تصریح گردیده است . ج - اصل قبض انبار ( در صورت عدم حمل یکسره کالا )
        • ماده - 102 - کالای عبوری را میتوان با موافقت گمرک ایران به گمرک های داخلی در طول مسیر عبور تحویل و برای سایر منظوره ای ماده ( ۴۷) قانون اظهار و طبق مقررات مربوط ترخیص نمود ، به شرط اینکه در کالا دخل و تصرفی نشده باشد . در این موارد پروانه عبوری توسط گمرک داخلی ابطال و مراتب به گمرک های ورودی و خروجی اعلام خواهد شد .
        • ماده - 101 - در مواردی که کالای عبور خارجی موضوع یک پروانه با بیش از یک وسیله حمل میگردد گمرک ورودی مشخصات محموله ، وسیله حمل ، شماره پروانه عبور و شماره مهر و موم ( پلمب ) الصاقی ، نام گمرک خروجی ، مهلت مقرر جهت عبور از قلمرو گمرکی و سایر اطلاعات موردنیاز را در پته عبور قید و به همراه یک نسخه تصویر پروانه ، تحویل عبور دهنده مینماید که در طول مسیر و برای خروج از قلمرو گمرکی حکم اصل پروانه را خواهد داشت . در اینگونه موارد اصل پروانه همراه آخرین وسیله نقلیه ارسال و به گمرک خروجی تسلیم خواهد شد . در هر حال تسویه تضمین یا تعهد موکول به ارایه اصل پروانه و تایید خروج یا تحویل تمام محموله عبوری به گمرک خواهد بود .
        • ماده - 95 - عبور دهنده با تسلیم اظهارنامه به گمرک ، متعهد میگردد کالا را ظرف مهلتی که متناسب با مسافت ، نوع وسیله حمل و فصول سال تعیین میشود از طریق گمرک خروجی مشخص شده در پروانه عبور ، خارج نماید .
          • تبصره - 1 - مدت زمان و مسیر های عبور کالا های خارجی از قلمرو گمرکی توسط وزارت راه و شهرسازی و با هماهنگی گمرک ایران تعیین میگردد .
          • تبصره - 3 - تجدید و ترمیم بسته بندی ، درجه بندی و عملیات برای تسهیل حمل کالای عبوری ، پس از درخواست کتبی صاحب کالا یا نماینده قانونی وی با نظارت گمرک ، مجاز میباشد . هرگونه خسارت وارده به کالا ناشی از اجرای این ماده به عهده درخواست کننده میباشد .
          • تبصره - 2 - تمدید مهلت پروانه یا تغییر گمرک خروجی با موافقت گمرک ورودی یا گمرک ایران و با اعام مراتب به گمرک های ذی ربط امکانپذیر است
          • تبصره - 4 - گمرک و سازمان های ذی ربط ، درخواست عبور دهنده مبنی بر تخلیه کالا در اماکن گمرکی یا انتقال کالا از بار گنج ( کانتینر ) به کامیون ، واگن یا هواپیما و بالعکس را می پذیرند .
        • ماده - 98 - عبور خارجی کالا برای شرکت های حمل و نقل ایرانی دارای مجوز فعالیت از وزارت راه و شهرسازی از نظر سپردن تضمین در حکم کالای مجاز تلقی میشود .
          • تبصره - 1 - کالای تحت پوشش کارنه تیر بدون نیاز به تسلیم اظهارنامه و سپردن تضمین ، عبور ( ترانزیت ) میشود .
          • تبصره - 2 - در مواردی که کالای عبوری به وسیله پست دولتی یا شرکت های حمل و نقل ریلی یا راه آهن اظهار و به شیوه ریلی حمل میشود و همچنین کالای غیر تجاری همراه مسافران عبوری ، به جای تضمین با اخذ تعهد اقدام به صدور پروانه عبور ( ترانزیت ) میشود .
        • ماده - 100 - پروانه عبور خارجی پس از انجام تشریفات مقرر به ازای هر واحد حمل به عبور دهنده تسلیم میگردد تا به موجب آن کالای خود را تحویل گرفته و حمل نماید . پروانه عبور باید در طول مسیر عبور همراه حامل کالا باشد . یک نسخه از اظهارنامه عبور و اسناد ضمیمه از طرف گمرک ورودی مستقیما به گمرک خروجی ارسال میگردد تا پس از وصول محموله به آن گمرک نسبت به تصدیق خروج کالا در اظهارنامه اقدام و به گمرک ورودی اعاده نماید .
          • تبصره - - - در مورد کالای هم نوع مازاد بر پنج درصد و کالای غیر هم نوع موضوع ماده ( ۵۴ ) قانون جهت اجرای تبصره ( ۲ ) ماده ( ۱۰۸) قانون صرفا کالای اضافی نگهداری و باقیمانده کالا که با اظهار مطابقت دارد اجازه عبور داده میشود .
        • ماده - 104 - چنانچه در مرز خروجی یا گمرک داخلی مشاهده گردد محفظه بار و مهر و موم ( پلمب ) بار گنج ( کانتینر ) یا وسیله نقلیه دست نخورده است ، بازرسی محتویات ضرورتی ندارد مگر در موارد ظن قوی به وجود تخلف که در اینصورت با اجازه رییس گمرک مربوط ، پس از بررسی چنانچه مغایرتی مشاهده نشود ، صورتمجلس تنظیم و ضمن درج شماره مهر و موم های ( پلمب های ) قبلی و جدید در آن نتیجه بررسی قید و حسب مورد اجازه خروج محموله یا تخلیه آن و انجام سایر اقدامات داده میشود .
        • ماده - 106 - پس از تحویل کالا به گمرک مقصد و یا خروج محموله از قلمرو گمرکی گمرک یاد شده با فاصله مراتب را به گمرک ورودی اعام و اظهارنامه گواهی شده توسط رییس گمرک مربوط ، به اظهار کننده یا نماینده وی تسلیم میشود تا جهت ابطال تعهدات یا تضمین ها به گمرک ورودی تسلیم نماید . پروانه عبور که خروج کالا در پشت آن گواهی شده ، در گمرک خروجی بایگانی و عاوه بر آن به محض تحویل یا خروج کالا مراتب در رایانه یا دفتر مخصوص شماره گذاری و مهر و موم ( پلمب ) و ثبت میشود .
        • ماده - 109 - از زمان وقوع تخلف گمرکی در رویه عبور خارجی تا صدور و ابلاغ حکم قطعی مراجع قضایی ، تصمیم گیری در مورد کاهش تسهیلات برای شرکت های حمل و نقل بین المللی با گمرک ایران است .
        • ماده - 105 - گمرک خروجی موظف است مندرجات پروانه عبور و وضع مهر و موم ( پلمب ) و مشخصات ظاهری را تطبیق نموده و پس از حصول اطمینان از مطابقت ، اجازه تخلیه یا خروج کالا را تحت نظارت مأمورین گمرک صادر نماید .
        • ماده - 108 - در مواردی که عبور کالا بدون تخلیه و تحویل به اماکن گمرکی میسر نمیباشد و مقصد بارنامه غیر از گمرک ورودی باشد در حکم حمل یکسره خواهد بود .
        • ماده - 103 - توقف وسیله حمل برای انجام عملیات بازرسی و مهر و موم ( پلمب ) مجدد موضوع ماده ( ۵۵ ) قانون که در نهایت منجر به ادامه مسیر وسیله حمل و نقل میگردد نباید از بیست و چهار ساعت تجاوز نماید .
        • ماده - 107 - هرگونه کاهش یا افزایش در اقلام ممنوع عبور خارجی بنا به پیشنهاد شورای امنیت کشور به تصویب هیات وزیران خواهد رسید .
          • تبصره - - - ممنوعیت عبور اقلام افزایشی سه ماه پس از ابلاغ تصویبنامه هیات وزیران قابل اجرا خواهد بود .
      • مبحث - ششم - عبور داخلی
        • ماده - 110 - صاحب کالا یا نماینده قانونی وی در مورد عبور داخلی شخصی و شرکت حمل و نقل بین المللی در مواردی که مقصد بارنامه بعد از مرز ورودی باشد باید پس از انجام تشریفات مربوط و صدور پروانه ، کالا را در مهلتی که متناسب با مسافت ، نوع وسیله نقلیه و فصول سال توسط گمرک تعیین میشود با مهر و موم ( پلمب ) سالم الصاقی به بار گنج ، محفظه بار یا بسته ها به گمرک مقصد تحویل نماید .
        • ماده - 112 - قبل از صدور پروانه عبور داخلی شخصی ، اظهار کننده باید تضمین های لازم را به میزان تعیین شده توسط گمرک ایران تودیع نماید ولی هزینه های انجام خدمات به صورت نقدی وصول میگردد .
          • تبصره - 2 - در خصوص عبور داخلی کیسه ها ، بسته ها و مرسوات پستی ، محموله های حمل شده به وسیله راه آهن و کالا های دولتی که مستقیما از گمرک مبدا به گمرک مقصد حمل میگردد ، به جای تضمین ، اخذ تعهد بامانع است .
          • تبصره - 1 - کالای تحت پوشش کارنه تیر بدون نیاز به تسلیم اظهارنامه و سپردن تضمین ، عبور داخلی میشود .
        • ماده - 114 - پس از وصول کالا به گمرک مقصد تعداد و علایم و مهر و موم های ( پلمب های ) بسته ها یا وسیله نقلیه حسب مورد وارسی و با مندرجات پروانه تطبیق و در صورتی که اختلافی مشاهده نگردد کالا به انبار تحویل و قبض انبار صادر و تسلیم تحویل دهنده میگردد . علاوه بر صدور قبض انبار ، تحویل محموله با قید تاریخ در پروانه عبور یا وله کارنه تیر از طرف گمرک مقصد گواهی تا با ارسال به گمرک مبدأ ، عبور دهنده بتواند تضمین و تعهد خود را تسویه نماید .
        • ماده - 111 - مدارک لازم برای الصاق به اظهارنامه عبور داخلی شخصی و حمل یکسره به شرح زیر میباشد : الف - تصویر سیاهه خرید . ب - تصویر صورت عدل بندی در صورت یکنواخت نبودن کالا . پ - بارنامه ، راهنامه یا تصویر گواهی شده آن ها توسط شرکت حمل و نقل بین المللی یا فهرست کل بار ( مانیفست ) لنج . ت - ترخیصیه و موافقت کتبی بانک در صورت خرید کالا از طریق اعتبار اسنادی ، مگر در مواردی که به موجب بارنامه مقصد نهایی کالا گمرک های داخلی تعیین شده باشد . ث - گواهی های مستند به قوانین مربوط که برای کالای عبور داخلی لازم است .
          • تبصره - 1 - در مواردی که مقصد بارنامه بعد از مرز ورودی باشد ، موضوع تبصره ( ۳) ماده ( ۶۰) قانون که توسط شرکت حمل و نقل صورت میگیرد ، ارایه موافقت بانک لازم نمیباشد .
          • تبصره - 2 - در مورد کالای عبور داخلی موضوع تبصره ( ۴) ماده ( ۶۰) قانون ، رعایت بند های موضوع ماده یاد شده الزامی میباشد .
        • ماده - 115 - در صورت کشف اختلاف در گمرک مقصد ، صورتمجلس بلافاصله با حضور عبور دهنده یا حامل کالا ، از طرف آن گمرک تنظیم و یک نسخه آن به نماینده شرکت حمل و نقل بین المللی تسلیم و مراتب در زیر پروانه یا کارنه تیر قید میگردد . صورتمجلس مذکور باید ظرف بیست و چهار ساعت تنظیم و یک نسخه آن برای گمرک مبدأ عبور ارسال شود .
          • تبصره - - - تا زمانیکه جرم قاچاق اعلام و یا وصول تضمین و یا مطالبه وجه تعهد انجام نشده است ، صاحب کالا یا نماینده قانونی وی میتواند با پرداخت جریمه انتظامی موضوع ماده ؟( ۱۰۹ ) قانون نسبت به تحویل کالا به گمرک اقدام نماید .
        • ماده - 113 - در صورتی که در مسیر عبور ، کالا یا وسیله حمل آن دچار سانحه گردد ، عبور دهنده یا حامل موظف به اعلام مراتب به نزدیک ترین گمرک جهت اعزام مأمور برای وارسی کالا و تنظیم صورتمجلس میباشد . گمرک پس از انجام اقدامات لازم با مهر و موم ( پلمب ) مجدد اجازه ادامه مسیر داده و نسخه ایاز صورتمجلس را برای گمرک های مبدأ و مقصد عبور ارسال خواهد نمود .
    • فصل - دوم - کالا های صدوری
      • مبحث - اول - صدور قطعی
        • ماده - 118 - کالای صادراتی که پروانه آن در گمرک داخلی صادر شده است وقتی که به گمرک مرزی رسید در صورتی که مهر و موم ( پلمب ) الصاقی سالم و دست نخورده باشد ، گمرک به تطبیق ظاهری آن با پروانه اکتفا نموده و ضمن ثبت خروج کالا اجازه عبور کالا را از مرز می دهد سپس مشخصات وسیله حمل و تاریخ خروج کالا را از مرز در پشت پروانه درج و پس از مهر و امضا آن را به صاحب کالا یا حامل تسلیم مینماید .
          • تبصره - - - گمرک مرزی میتواند در موارد سوءظن قوی به تخلف نسبت به باز کردن و معاینه بسته ها ، محفظه و وسیله حمل مهر و موم ( پلمب ) شده اقدام نماید .
        • ماده - 121 - چنانچه کالای صادرات قطعی به تشخیص گمرک عینا ( موضوع تبصره بند ( ش ) ماده ( ۱۱۹ ) قانون ) و بدون استفاده یا تعمیر به کشور بازگشت داده شود با رعایت مفاد ماده ( ۶۵ ) قانون بدون پرداخت حقوق ورودی قابل ترخیص میباشد .
          • تبصره - 2 - در همه موارد ترخیص کالای صادرات قطعی بازگشتی ( از جمله صادرات قطعی که از محل ورود موقت برای پردازش که به کشور بازگشت داده میشود ) منوط به ارایه اسناد صدور مربوط و اخذ گواهی های قرنطینه ای و بهداشتی و ایمنی و بازپرداخت وجوه دریافتی و اعاده امتیازات استفاده شده بابت صدور کالا ( از جمله استرداد حقوق ورودی بابت کالای صادرات قطعی از محل ورود موقت برای پردازش ) میباشد
          • تبصره - 1 - چنانچه کالای صادرات قطعی بازگشت داده شده به کشور به تشخیص گمرک در خارج استفاده یا تعمیر شده باشد ، بدون نیاز به ثبت سفارش ، پس از پرداخت حقوق ورودی قابل ترخیص میباشد
        • ماده - 119 - کالای صادراتی که در مناطق آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی تولید شده و بخشی از آن مواد اولیه خارجی میباشد که تشریفات واردات قطعی در مورد آن انجام نشده است در صورتی که در زمان صادرات از سرزمین اصلی عبور نماید پس از اخذ تضمین به میزان مواد اولیه خارجی قابل صدور میباشد .
        • ماده - 116 - کالای صادراتی با اظهار در یکی از گمرک های ( داخلی یا مرزی ) مجاز صادراتی و پرداخت عوارض ( در صورت تعلق ) پس از ارایه گواهی هایی که به موجب مقررات باید اخذ گردد با صدور پروانه اجازه خروج از مرز های مجاز موضوع ماده ( ۱۰۳) قانون و تحت نظارت مأموران گمرک را خواهد داشت .
          • تبصره - - - در صورت وقوع حوادث غیر مترقبه گمرک ایران با توجه به مقتضیات تجاری میتواند اجازه دهد کالای صادراتی کشور تحت نظارت مأموران گمرک از سایر راه ها نیز خارج شود
        • ماده - 120 - هرگاه مهر و موم ( پلمب ) یک یا چند بسته ، محفظه یا وسیله حمل دست خورده یا از بین رفته باشد ، مأموران گمرک باید با حضور حامل و صاحب کالا یا نماینده وی ( اگر در محل حاضر باشند ) آن یک یا چند بسته ، محفظه یا وسیله حمل را باز کرده و مورد ارزیابی دقیق قرار دهند و چنانچه محتویات از هر حیث مطابق مندرجات پروانه باشد و یا در صورت عدم تطبیق ، چنانچه موضوع منطبق با بند ( د ) ماده ( ۱۱۳ ) قانون نباشد ، مراتب در پروانه قید و اجازه خروج داده شود .
        • ماده - 117 - در مواردی که اظهارنامه صدوری در یکی از گمرک های داخلی تسلیم میگردد پس از انجام عملیات ارزیابی ، به هر یک از بسته های موضوع اظهارنامه مهر و موم ( پلمب ) گمرکی الصاق و مهلتی نیز برای حمل کالا از آن گمرک تا گمرک مرز تعیین و در پروانه صدوری قید میشود .
          • تبصره - 1 - در خصوص کالای صادراتی که در محفظه حمل بار بار گنج یا وسایل نقلیه قابل مهر و موم ( پلمب ) حمل میشود ، گمرک به مهر و موم ( پلمب ) کردن محفظه یا وسیله نقلیه اکتفا خواهد نمود
          • تبصره - 2 - گمرک میتواند ( پس از موافقت گمرک ایران ) با توجه به نوع کالا و در صورت امکان کنترل محموله و لحاظ نمودن سایر شرایط ، به صدور اجازه حمل کالای صادراتی بدون مهر و موم اقدام نماید .
      • مبحث - دوم - استرداد حقوق ورودی ( درابک )
        • ماده - 122 - در استرداد حقوق ورودی اخذ شده از کالای وارداتی که عین آن ( کالایی که در داخل عملی بر روی آن انجام نشده یا مورد استفاده قرار نگرفته است ) صادر میشود . موارد زیر باید رعایت گردد : الف - در صورتی که کالا با استفاده از نظام بانکی وارد قلمرو گمرکی شده باشد ، موافقت بانک مربوط برای صدور الزامی میباشد . ب - تشریفات صدور باید در همان گمرکی که کالا واردات قطعی و ترخیص شده ، انجام پذیرد . موارد استثنا پس از ارایه تقاضا و بررسی توسط گمرک ایران اعلام خواهد گردید . پ - به منظور تسهیل شناسایی و انطباق کالای واردات قطعی و صادراتی ، صادرکننده باید همزمان با تسلیم اظهارنامه صادراتی ، موضوع استرداد را با قید شماره پروانه ورودی مربوط به گمرک صدوری اعلام کند و گمرک موظف است تشریفات ارزیابی کالای صادراتی را به طور کامل انجام دهد و نتیجه را در پشت اظهارنامه صادراتی قید نماید . ت - فاصله زمانی بین کالای واردات قطعی و کالای صادراتی برای کالا هایی از قبیل اقلام بهداشتی ، آرایشی ، دارویی ، دخانی و مواد غذایی که دارای تاریخ مصرف میباشند شش ماه از زمان ورود به شرط آن که حداقل یک سوم از مدت انقضای مصرف کالا باقیمانده باشد و برای سایر کالا ها یک سال از تاریخ ورود میباشد .
          • تبصره - - - در مورد مواد ، کالا های مصرفی و لوازم بسته بندی خارجی بکار رفته یا مصرف شده در تولید ، تکمیل یا بسته بندی کالای صادر شده براساس بند ( پ ) اقدام میگردد .
        • ماده - 124 - درخواست استرداد باید توسط صادرکننده به صورت کتبی و با تعیین مبلغ مورد درخواست تسلیم گمرک گردد . گمرک موظف است تقاضانامه را ثبت و از محل اعتبارات مصوب مربوط با مطالبه مدارک موردنیاز و پس از بررسی نسبت به استرداد وجوه مربوط به صادرکننده اقدام نماید .
          • تبصره - - - استرداد میتواند مرحله به مرحله و با هر محموله صادراتی صورت پذیرد که در اینصورت مراتب و مبلغ مسترد شده باید در متن پروانه های ورودی و صدوری درج و مهر و امضا شود
        • ماده - 123 - استرداد حقوق ورودی کالا های وارداتی زیر در صورت صادرات مجاز نمیباشد : الف - کالایی که در داخل کشور معیوب گردیده یا فاسد شده باشد . ب - کالا هایی که به صورت فله ای وارد شده باشند از قبیل گندم و جو .
        • ماده - 125 - چنانچه مقادیر مواد ، کالا ها یا لوازم بسته بندی به کار رفته یا مصرف شده در تولید کالای صادراتی به منظور استرداد حقوق ورودی برای گمرک مشخص نباشد ، گمرک نظر سازمان های ذی ربط را استعلام و اقدام مینماید . در مواردی که صادرکننده به نظر گمرک معترض باشد میتواند موضوع را به مراجع رسیدگی به اختلافات گمرکی موضوع بخش یازدهم قانون ارجاع نماید .
      • مبحث - سوم - صدور موقت
        • ماده - 127 - در موارد زیر برای کاای صدور موقت به جای تضمین به اخذ تعهد کتبی اکتفا میشود : الف - لوازم و قطعات یدکی هواپیماها و کشتی ها . ب - تکیه گاه های چند بار مصرف و محفظه های حمل کالا ( بار گنج ) و نظایر آن ها . پ - کالای سازمان های دولتی با تعهد مسئول مالی سازمان مربوط . ت - وسایل نقلیه موتوری و غیر موتوری که برای حمل بار و مسافر بین ایران و سایر کشور ها تردد می نمایند . ث - ماشین آلات و تجهیزات برای انجام خدمات فنی و مهندسی پس از ارایه تاییدیه بااترین مقام دستگاه اجرایی ذی ربط .
        • ماده - 129 - مدارک لازم برای الصاق به اظهارنامه صدور موقت به شرح زیر میباشد : الف - اسناد مالکیت کالا ب - مجوز های موردنیاز پ - پروانه شناسایی صادره نیروی انتظامی برای وسایل نقلیه
        • ماده - 131 - در موقع بازگشت کالا ، صاحب آن یا نماینده قانونی وی باید اظهارنامه تعیین شده از طرف گمرک ایران را تنظیم و تسلیم گمرک نماید . کاای برگشتی پس از ارزیابی در صورتی که مدت اعتبار پروانه منقضی نشده و عایم گمرکی روی کالا دست نخورده و موجود باشد پروانه برگشتی ( طبق فرم ( برگه ) تعیین شده از طرف گمرک ایران ) صادر و یک نسخه از آن به صاحب کالا تسلیم و نسخه دیگر به سوش پروانه اولی ضمیمه و مهر و موم و کالا ترخیص و تضمین یا تعهد تودیعی ابطال میشود . چنانچه عملیات تعمیر یا تکمیل مستلزم فک مهر و موم یا علایم الصاقی باشد ، گواهی کارخانه مربوط که به تایید اتاق بازرگانی محل رسیده باشد قابل قبول است . گمرک ایران مجاز است در صورت لزوم صحت مهر و امضا اتاق بازرگانی محل را استعلام نماید .
        • ماده - 133 - لکوموتیو ، واگن ، هواپیما ، موتور لنج و کشتی داخلی که در خطوط بین ایران و کشور های خارجی تردد میکنند مشمول عنوان صدور موقت میباشد ، ولی برای رفت و برگشت آن ها تشریفات گمرکی رعایت نمیشود و فقط به دریافت اظهارنامه اجمالی یا فهرست کل بار ( مانیفست ) که در هر مسافرت برای محموله های آن ها به گمرک داده میشود و مشخصات وسایط نقلیه مذکور نیز در آن منعکس است اکتفا میشود .
          • تبصره - 2 - در مورد بارگنج های خروجی صرفا به ثبت اطلاعات اکتفا میشود .
          • تبصره - 1 - برای وسایل نقلیه موتوری و غیر موتوری و چهارپایان داخلی که برای حمل بار و مسافر بین ایران و سایر کشور ها تردد میکنند و وسایل نقلیه شخصی موتوری داخلی پروانه صدور موقت صادر میشود . این پروانه ها را میتوان به مدت یک سال صادر نمود و در خلال این مدت وسایل نقلیه مذکور به دفعات میتوانند رفت و آمد نمایند و در این مورد هر دفعه باید مورد معاینه گمرک مرزی قرار گرفته و مراتب با قید تاریخ خروج و ورود در پشت پروانه و دفتری که به این منظور تهیه خواهد شد ثبت شود .
        • ماده - 126 - در موارد زیر صدور موقت کالا مستلزم تودیع تعهد یا تضمین به میزانی که گمرک ایران تعیین مینماید ، میباشد : الف - کالایی که صدور قطعی آن طبق مقررات مقید به پرداخت وجوهی باشد . ب - کالای که صدور قطعی آن ممنوع یا مشروط باشد .
        • ماده - 130 - گمرک حسب مورد میتواند بسته های کالا هایی را که برای صدور موقت اظهار میگردد ، پس از مطابقت مشخصات کالا با مندرجات اظهارنامه مهر و موم یا هر نوع علامت دیگری که برای تشخیص کالا در موقع بازگشت لازم باشد الصاق و سپس پروانه صدور موقت صادر و مدتی را هم که کالا در آن مدت باید به کشور برگردد تعیین و در متن پروانه قید نماید و پروانه و کالا را در اختیار صاحب کالا یا نماینده قانونی وی قرار دهد .
          • تبصره - 1 - در خصوص موتور هواپیما و کشتی که جهت تعمیر فرستاده میشود ، هرگاه کارخانه تعمیر کننده ، موتور تعمیر شده دیگری از همان نوع به جای آن بفرستد به شرط اینکه مراتب را هم به صورت کتبی تصدیق نموده باشد با اخذ حقوق ورودی به جای موتور خارج شده پذیرفته و اختالف شماره سریال مورد توجه قرار نمی گیرد
          • تبصره - 2 - صاحب کاا میتواند با ارایه دایل از گمرک صادرکننده پروانه تمدید آن را درخواست نماید ، به شرط اینکه موجبات تمدید با صراحت در درخواست ذکر و قبل از انقضای مدت پروانه به گمرک مربوط رسیده باشد . گمرک مربوط میتواند با ملاحظه درخواست و بررسی دلایل و موجباتی که برای تمدید ارایه شده است ، مدت اعتبار پروانه را تمدید نماید .
        • ماده - 132 - پس از انقضای مهلت پروانه صدور موقت تا زمانیکه اعلام جرم قاچاق و یا وصول تضمین و یا مطالبه وجه تعهد انجام نشده است صاحب کالا میتواند نسبت به برگشت کالا و تسلیم اظهارنامه با پرداخت جریمه موضوع ماده (۱۰۹) قانون اقدام نماید .
        • ماده - 134 - شرایط عمومی اظهار و ترخیص ، مراحل گردش اظهار و رسیدگی به اظهارنامه ( ارزیابی ) کالای موضوع مبحث های فصول اول و دوم این بخش طبق مقررات بخش ششم قانون و این آیین نامه خواهد بود . در خصوص صدور قطعی ، موضوع مبحث اول فصل دوم این بخش رعایت ماده (۱۳۱ ) نیز الزامی است .
        • ماده - 128 - کالای مشمول این بخش را که خروج قطعی آن از کشور مجاز است میتوان با رعایت مقررات مذکور در این بخش با اخذ تعهد یا تضمین به تشخیص گمرک ایران به عنوان صدور موقت خارج نمود ، ولی در خصوص کالایی که خروج قطعی آن به موجب قوانین یا مقررات ممنوع یا مشروط است ، پس از اخذ تضمین ، اجازه خروج به عنوان صدور موقت با موافقت گمرک ایران در هر مورد امکانپذیر خواهد بود . موافقت با خروج کالای موضوع این ماده به منظور تعمیر یا تکمیل منوط به گواهی وزارتخانه یا سازمان ذی ربط مبنی بر عدم امکان تعمیر یا تکمیل در داخل کشور میباشد
    • فصل - سوم - سایر رویه ها
      • مبحث - دوم - پیک سیاسی و بسته های پست سیاسی
        • بند - یکم - مقررات مربوط به پیک سیاسی و شرایط خاص بسته های پیک سیاسی
          • ماده - 145 - مسیرپیک سیاسی ( کشور های عبور ( ترانزیت ) و مقصد ) در ورقه مخصوص پیک سیاسی قید خواهد شد . پیک سیاسی باید در موقع ورود و خروج از مرز ورقه مخصوص پیک سیاسی و عین بسته پست سیاسی را که حامل آن میباشد به گمرک ارایه نماید .
          • ماده - 147 - وزن هر بسته یا مجموع چند بسته سیاسی صادره از طرف وزارت امور خارجه یا نمایندگی های مختلف یک دولت در یک مسافرت پیک سیاسی محدود به حدودی است که توسط دولت تعیین میشود .
            • تبصره - - - در مواردی که بسته های سیاسی بدون پیک سیاسی وارد میشود ، وزن مقرر در این ماده وزن بسته یا بسته هایی است که موضوع یک بارنامه بوده و در یک ردیف از فهرست کل بار ( مانیفست ) ثبت شده باشد .
          • ماده - 146 - پیک سیاسی ممکن است حامل بسته های پست سیاسی یک یا چند دولت باشد که در اینصورت بسته های صادره از طرف هر یک از مبادی به عنوان هر یک از مقاصد مربوط مجزا و جداگانه پلمب خواهد شد و از هر یک از مبادی به مقاصد مختلف باید ورقه مخصوص پیک سیاسی همراه پیک سیاسی باشد .
          • ماده - 148 - هرگاه مأموران گمرک به صورت مستقیم یا از طریق مراجع ذی صلاح اطلاع یابند که مقررات مربوط رعایت نشده است ، چنانچه بسته های پست سیاسی از خارج برای نمایندگی های دولت های کامله الوداد در ایران یا وزارت امور خارجه ایران فرستاده یا از طرف نمایندگی های کشور های خارجی در ایران به خارج ارسال میشود ، بسته یاد شده توسط گمرک پلمب و با حضور نمایندگان وزارت امور خارجه و سفارت مذکور باز شده و چنانچه واجد شرایط مقرر نباشد ، اجازه ورود یا خروج داده نمیشود . در اینگونه موارد صورتمجلس در دو نسخه تنظیم و به امضای رییس گمرک ، نمایندگان وزارت امور خارجه و سفارت می رسد .
            • تبصره - - - بسته های پست سیاسی وارده به عنوان سفارتخانه های کشور های خارج در تهران که مطابق مقررات این بخش نباشد در صورت تقاضای پیک سیاسی به جای مهر و موم و ارسال آن به مرکز میتواند به وسیله همان پیک به خارج عودت گردد .
          • ماده - 149 - هیچگونه شیئی غیر از اشیا و مکاتبات رسمی مربوط به مأموریت و انجام وظایف آن دولت ، موضوع بند های (۲ ) و ( ۴) ماده (۲۷ ) قانون مربوط به قرارداد وین درباره روابط سیاسی مصوب ۱۳۴۳ نباید به وسیله بسته پست سیاسی حمل گردد .
        • بند - دوم - تسهیلات و معافیت های پیک سیاسی
          • ماده - 150 - پیک سیاسی که با رعایت شرایط مقرر در بند یکم این مبحث اعزام میشود مورد حمایت دولت جمهوری اسامی ایران بوده و مامورین لشکری و کشوری موظفند در مواقع ضروری برای حفظ و حراست پیک سیاسی و بسته سیاسی همراه وی مساعدت کامل نمایند .
          • ماده - 151 - بسته های پست سیاسی که مطابق مقررات بند یکم این مبحث فرستاده میشود در موقع ورود و خروج از مرز کشور از طرف مأموران دولت باز و بازرسی نمی شوند .
            • تبصره - - - چنانچه پیک سیاسی علاوه بر بسته های پست سیاسی محموله های دیگری همراه داشته باشد ، آن محموله ها تابع مقررات عمومی خواهد بود ، ولی اگر حامل بسته پست سیاسی عاوه بر عنوان پیک سیاسی از اشخاصی باشد که از نظر قانون دارای حق استفاده از معافیت خاصی است میتواند از معافیت قانونی در حدود مقررات مربوط به معافیت ها استفاده نماید و در غیر اینصورت مسافر عادی تلقی و تشریفات مقرر درباره محموله های همراه وی انجام میشود .
        • بند - سوم - مقررات راجع به ورقه مخصوص پیک سیاسی و روادید مخصوص پیک سیاسی
          • ماده - 152 - ورقه مخصوص پیک سیاسی دولت با دو سوش تنظیم میشود که اعتبار یک مسافرت را داشته و برای رفت و برگشت صادر نمیشود . روادید مخصوص ورقه پیک سیاسی مطابق نمونه ای خواهد بود که از طرف وزارت امور خارجه تهیه و به گمرک ایران اعلام خواهد شد .
          • ماده - 153 - مأموران گمرک مرزی دفاتر مخصوص سوشداری را برای ثبت ورود و خروج پیک های سیاسی دولت جمهوری اسامی ایران و دولت های خارجی نگهداری نموده و در هر مسافرت پیک سیاسی یک ورقه از دفتر مذکور را که حاوی اطلاعات مربوط میباشد از دفتر جدا نموده و توسط گمرک ایران به وزارت امور خارجه می فرستند .
      • مبحث - اول - کالای مسافری
        • ماده - 135 - گمرک ایران میتواند برای انجام تشریفات گمرکی مسافر و کالای همراه مسافران از نظام های کنترلی از جمله نظام دو مسیره استفاده نماید . انتخاب یکی از مسیرها به وسیله مسافر به منزله اظهار کالا میباشد .
          • تبصره - - - لوازم شخصی عبارت است از اشیای نو و مستعمل یک مسافر که ممکن است به طور معمول و عرفی در طول سفر برای استفاده شخصی وی لازم باشد . این لوازم مشمول معافیت بوده اما شامل کالایی که جنبه تجاری دارد نخواهد شد . تشخیص استفاده شخصی یا تجاری از کالا با گمرک است .
        • ماده - 136 - مسافران ورودی یا خروجی از قلمرو گمرکی موظفند کالای همراه خود را به گمرک اظهار نمایند . این اظهار میتواند به صورت شفاهی انجام شود و چنانچه از طرف گمرک به آنان اظهارنامه مخصوص مسافری داده شود باید آن را با دقت تنظیم و به گمرک تسلیم نمایند . چنانچه مسافر اجناس خود را جاسازی و به گمرک اظهار نکرده باشد و گمرک بر اثر بازرسی آن ها را کشف نماید مشمول مقررات قاچاق خواهد بود .
          • تبصره - 2 - مسافران عبوری تا زمانیکه سالن عبور ( ترانزیت ) را ترک نکنند مشمول کنترل های گمرک نخواهند بود ، ولی گمرک مجاز است در هر زمان که ازم بداند سالن یا محوطه عبور ( ترانزیت ) را بازرسی نماید .
          • تبصره - 1 - در صورت درخواست مسافر مقیم ایران که قلمرو گمرکی کشور را ترک میکند ، گمرک ملزم است بخشی از کالای همراه وی را که مجاز به خروج آن میباشد مشخص نماید تا در موقع ورود مجدد آن از پرداخت حقوق ورودی معاف شود .
        • ماده - 142 - مسافران غیر مقیم ایران که با وسایل نقلیه شخصی خود وارد کشور میشوند ، هرگاه برای وسایل یاد شده جواز عبور ( کارنه دو پاساژ ، تریپتیک یا دیپتیک ) از کانون های جهانگردی کشور های ملحق به قرارداد گمرکی ورود موقت وسایل نقلیه شخصی سال ۱۹۵۴ منعقده در نیویورک در دست داشته و به گمرک ورودی ارایه دهند میتوانند تا سه ماه با توجه به مدت اعتبار کارنه دو پاساژ یا تریپتیک یا دیپتیک بدون الزام به تسلیم اظهارنامه یا تادیه وجه الضمانی به گمرک از وسیله نقلیه خود در کشور استفاده نمایند و یا در مدت مذکور چندین بار با وسیله خود از راه های مجاز وارد و خارج شوند . گمرک ایران میتواند به درخواست متقاضی در صورت داشتن عذر موجه مدت استفاده از وسیله نقلیه در داخل کشور را حداکثر تا پایان مدت اعتبار جواز تمدید نماید .
          • تبصره - 2 - ایرانیان مقیم خارج از کشور به شرطی میتوانند از مقررات این ماده استفاده نمایند که قبل از ورود به ایران حداقل سه ماه متوالی در خارج اقامت داشته باشند .
          • تبصره - 1 - استفاده از مزایای این ماده منوط به اجتماع شرایط زیر در جواز عبور میباشد : ۱ - جواز یاد شده برای ورود وسیله نقلیه به ایران دارای اعتبار باشد . ۲ - مندرجات و اوصاف مذکور در جواز عبور با مشخصات وسیله نقلیه وارده مطابق باشد . ۳ - در هیچیک از قسمت های مختلف جواز یاد شده آثار قلم خوردگی یا حک و اصلاحی وجود نداشته باشد ، مگر اینکه کانون صادرکننده جواز اصلاحی را که به عمل آمده با مهر و امضای خود گواهی کرده باشد .
        • ماده - 138 - کالای همراه مسافر ورودی تا میزان هشتاد دار ( سالانه ) از پرداخت حقوق ورودی معاف و مازاد بر آن به شرط غیر تجاری بودن با اخذ حقوق گمرکی و دو برابر سود بازرگانی قابل ترخیص میباشد . چنانچه کالای همراه مسافر جنبه تجاری نداشته باشد ( به استثنای کالای ممنوعه ) پس از انجام تشریفات گمرکی ترخیص میشود و در صورتی که جنبه تجاری داشته باشد در مورد کالای مجاز و مجاز مشروط ترخیص آن از گمرک منوط به رعایت مقررات و انجام تشریفات مربوط به کالای تجاری است و در مورد کالای ممنوع ، گمرک موظف است برطبق ماده (۱۰۵ ) قانون اقدام نماید و صورت ریز و مشخصات کاا باید در هنگام ورود در صورتمجلس تنظیمی منعکس و به امضای مسافر نیز برسد و یک نسخه از آن به مسافر تسلیم و مفاد ماده مذکور در آن منعکس گردد .
        • ماده - 137 - در خصوص مسافران تبعه خارج که با داشتن گذرنامه و روادید بطور عبوری از ایران عبور می نمایند در صورتی که دارای اسلحه موردنیاز شخصی باشند ، گمرک میتواند جهت اسلحه مذکور براساس ضوابطی که نیروی انتظامی اعلام مینماید اجازه عبور با رعایت مقررات این بخش صادره نماید به شرط بر اینکه اسلحه در موقع ورود بسته بندی و مهر و موم ( پلمب ) شده و مراتب در گذرنامه دارنده آن قید و به همان وضع به گمرک مرز خروجی ارایه و پس از رسیدگی و برداشتن مهر و موم ( پلمب ) اجازه خروج از کشور داده شود . در مواردی از این قبیل گمرک مرز ورودی موظف است به صاحب اسلحه اعلام کند که حق استفاده از اسلحه در داخل کشور را به طور مطلق ندارد و مراتب را به گمرک خروجی اعلام و گمرک مرز خروجی نیز باید خروج اسلحه را به گمرک مرز ورودی اطلاع دهد .
        • ماده - 140 - اگر مسافرانی که برای مدت کوتاهی به قلمرو گمرگی کشور وارد میشوند جامه دان ها یا بسته هایی همراه داشته باشند که در مدت توقف نیازی به استفاده از آن ها نباشد میتوانند درخواست نمایند به منظور احتراز از تشریفات بازرسی گمرکی در موقع ورود و خروج در انبار گمرک به امانت نگهداری شود . در اینگونه موارد اگر بسته یا جامه دان در فهرست کل بار ( مانیفست ) قید شده باشد مشمول مقررات کالای انتقالی خواهد بود ، ولی اگر جزء اشیای همراه مسافر بوده و در فهرست کل بار ( مانیفست ) قید نشده باشد ، ضمن تحویل آن ها به انبار برای آن ها با ذکر تعداد ، وزن و محتویات ، قبض انبار صادر و در دفتر انبار ثبت میشود . در این مورد بسته یا جامه دان باید با حضور صاحب آن توسط گمرک مهر و موم و به انبار تحویل داده شود . تحویل مجدد بسته ها به صاحب آن برای خروج از قلمرو گمرکی کشور در مقابل اخذ قبض انبار مذکور که در پشت آن ، ذی نفع رسید داده و به تصدیق مأمور صلاحیت دار گمرک می رسد انجام خواهد شد ، مگر اینکه قبض انبار مفقود شده باشد که در اینصورت پس از احراز موضوع ، در قبال اخذ رسید ، کالا به ذی نفع تحویل میشود .
          • تبصره - - - اگر این کااها تا پایان مهلت مقرر در ماده (۲۴ ) قانون ( که مفاد آن به هنگام تحویل کالا به ذی نفع تفهیم خواهد شد ) از قلمرو گمرکی کشور خارج نشده یا با انجام تشریفات مقرر و پرداخت وجوه متعلقه از گمرک ترخیص نگردد ، کالا متروک محسوب و مقررات مربوط در مورد آن اعمال میشود .
        • ماده - 144 - هرگاه وسیله نقلیه که به موجب جواز عبور وارد میشود از کشور خارج نگردد مراتب به وسیله گمرک ورودی یا خروجی به گمرک ایران اعلام میگردد تا برای پیگرد قانونی از مجرای کانون جهانگردی و اتومبیلرانی جمهوری اسلامی ایران اقدام نماید .
        • ماده - 139 - در خصوص مسافرانی که از کشور خارج میشوند چنانچه اشیا ممنوع الصدوری که همراه دارند به گمرک اظهار نمایند و گمرک موظف است ممنوعیت خروج آن اشیا را به مسافر اعلام تا وی آن ها را به داخل کشور منتقل نماید و در اینصورت پس از انتقال هیچگونه جریمه ایاز مسافر وصول نمی شود .
          • تبصره - - - مسافرین خروجی میتوانند با مراجعه به گمرک با در دست داشتن بلیط قطعی شده و گذرنامه یک هفته قبل از سفر اشیا و لوازم شخصی خود را جهت بارنامه و ارسال به کشور مقصد با رعایت کامل مقررات به گمرک اظهار و اقدام نمایند .
        • ماده - 141 - اسباب سفر و لوازم شخصی مسافر که در موقع حرکت خود از مبدا به عنوان بار به شرکت های حمل و نقل بین المللی تحویل میشود حتی در صورتی که از یک ماه قبل تا یک ماه بعد از ورود او ، وارد قلمرو گمرکی کشور شود ، اسباب سفر و اشیای شخصی همراه وی محسوب میشود و ترخیص آن با رعایت مقررات مربوط انجام میشود . در مواردی که اسباب سفر و اشیای مذکور خارج از مهلت های مقرر وارد شود به شرط وجود عذر موجه ( به تشخیص گمرک ایران ) به همین نحو قابل ترخیص خواهد بود و در غیر اینصورت با اعتراض صاحب کاا ، مراتب در کمیسیون های موضوع مواد ( ۱۴۴) و ( ۱۴۶ ) قانون قابل رسیدگی میباشد .
        • ماده - 143 - گمرک ورودی در صورتی که جواز عبور ارایه شده جامع شرایط مذکور در بند (۱) تبصره ماده ( ۱۴۲ ) باشد ، مشخصات جواز وسیله نقلیه را در دفتر مخصوص شماره گذاری و پمپ شده ثبت و نسبت به سه نوع جواز عبور مذکور در ماده یاد شده به شرح زیر عمل مینماید : ۱ - در مورد کارنه دو پاساژ که معموا هر صفحه آن مرکب از دو قطعه جدا شدنی و یک قطعه سوش میباشد ، قطعه اول را از جواز مجزا و قطعه دوم با سوش جواز را پس از قید شماره و ثبت گمرک در سوش بدون تشریفات دیگری به صاحب جواز مسترد و وسیله نقلیه را در اختیار او میگذارد . ۲ - در مورد تریپتیک و دیپتیک که دارای قطعات جدانشدنی نمی باشند فقط شماره و ثبت گمرک در حین ورود و خروج در محل روادید قید و وسیله نقلیه در اختیار صاحب آن گذاشته میشود .
          • تبصره - - - گمرک ورودی باید از دارنده جواز عبور استعلام کند که از کدامیک از مرز های کشور با وسیله نقلیه خود خارج خواهد شد و جواب او را در دفتر مذکور منعکس و مراتب را به گمرک مرز خروجی اطلاع دهد . همچنین دارنده جواز را متوجه کند ، در صورت فروش وسیله نقلیه خود در ایران باید قبل از تسلیم به خریدار به یکی از گمرک های مجاز مراجعه و با ارایه پروانه عبور و انجام تشریفات مقرر برای واردات قطعی ، حقوق ورودی و هزینه های انجام خدمات آن را پرداخته و پروانه گمرکی دریافت کند و در غیر اینصورت مراتب مشمول مقررات قاچاق گمرکی خواهد بود . هنگام خروج ، گمرک مرز پس از معاینه وسیله نقلیه و تطبیق مشخصات آن با جواز عبور مراتب را در دفتر مخصوص شماره گذاری و پلمب شده به وسیله گمرک ثبت و خروج وسیله نقلیه را به گمرک ورودی اطلاع خواهد داد .
      • مبحث - سوم - مرسولات پست بین المللی
        • بند - سوم - برگشت مرسولات پستی وارده از خارج کشور یا ارسال آن ها به مقصد جدید در خارج از کشور
          • ماده - 158 - در مورد مرسولات پستی برگشتی به مبدأ و یا ارسالی به مقصد جدید در خارج کشور اظهارنامه مرجوعی در چهار نسخه تنظیم و یک نسخه به دفتر مبادله پستی تنظیم کننده دپش ، یک نسخه به گمرک ناظر بر تنظیم دپش ، یک نسخه در گمرک مبدأ و نسخه چهارم در پست مبدأ نگهداری خواهد شد . مرسوات برگشتی توسط مأموران گمرک پملب شده و در جوف کیسه هایی که توسط مأموران پست و گمرک پلمب میشود به دفاتر مبادله پستی ارسال میگردد .
          • ماده - 159 - مأموران گمرک در دفاتر مبادله پستی تنظیم کننده دپش با درج شماره دپش ردیف ثبت مرسوله و تاریخ ارسال آن ها در نسخه اظهارنامه ، مراتب مرجوع شدن مرسولات را ضمن عودت نسخه اظهارنامه به گمرک مبدأ اطلاع می دهند .
            • تبصره - - - مأموران گمرک مرزی موظفند نسخه تحویل دپش های خروجی را پس از بررسی صحت پلمب گمرک مبدأ دپش امضا و خروج از مرز مرسولات را تایید نمایند .
        • بند - چهارم - توزیع مرسولات
          • ماده - 160 - در صورتی که مرسوله ای طبق مقررات پستی غیر قابل توزیع تشخیص و برگشت آن به مبدأ بامانع باشد با تنظیم اظهارنامه مرجوعی به کشور فرستنده یا مقصد جدید از داخل کشور ارسال و پروانه یا پته گمرکی با قید شماره اظهارنامه مرجوعی و علت برگشت در قبال اخذ رسید عینا جهت ابطال به گمرک مسترد خواهد شد .
        • بند - یکم - مرسولات وارده از خارج کشور
          • ماده - 154 - کیسه های حاوی مرسوات وارده از خارج کشور در دفاتر مبادله مقصد با حضور و نظارت مأموران گمرک با توجه به صحت پلمب مبدأ و گمرک مرزی و بارنامه های همراه آن ها باز میشوند . این نظارت با زدن مهری که از طرف گمرک ایران تهیه میگردد بر روی فرم های ( برگه های ) پستی که عبارت از بارنامه کیسه ها و محتویات آن ها میباشد اعمال میشود .
          • ماده - 155 - در صورتی که مرسوله پس از ارزیابی مشمول پرداخت حقوق ورودی باشد در دفتر مخصوص ثبت و پس از تعیین وجوه متعلقه و وصول آن به ترتیب مذکور در ماده ( ۹۱ ) قانون و در صورت معافیت بدون صدور پروانه یا پته ، با ثبت در دفتر مذکور و مهر کردن اسناد و مرسوله به مهر معافیت به گیرنده تحویل خواهد شد .
            • تبصره - - - ترخیص محموله ها و مرسواتی که جنبه تجاری داشته باشند ، تابع تشریفات گمرکی و مقررات عمومی واردات خواهند بود .
        • بند - دوم - حمل و مبادله مرسولات وارده از خارج در داخل کشور ( عبور داخلی )
          • ماده - 156 - در مورد مرسولات پستی عبور داخلی اظهارنامه عبور داخلی مرسولات پستی در چهار نسخه تنظیم و صادر میشود که یک نسخه به پست مقصد ارسال ، یک نسخه در پست مبدأ نگاهداری ، یک نسخه جهت گواهی و اعلام وصول مرسولات به گمرک مقصد و نسخه چهارم در گمرک مبدأ نگاهداری میشود .
            • تبصره - 1 - در صورتی که مرسوله عبوری با توجه به مشخصات مندرج در اظهارنامه ممنوع یا مجاز مشروط شناخته شود ، باید طبق مفاد ماده ( ۱۲۳ ) قانون اقدام گردد .
            • تبصره - 2 - اداره پست میتواند در یک اظهارنامه عبوری چندین محموله و مرسوله پستی را یکجا اظهار نماید .
          • ماده - 157 - نظارت در امر کیسه بندی و ارسال مرسولات عبور داخلی با صدور اظهارنامه موضوع ماده ( ۱۵۶ ) و پلمب کیسه ها یا به روش های خودکار که قانونا تجویز و به اجرا گذاشته میشود اعمال و مشخص خواهد گردید
            • تبصره - - - در مورد کیسه های حاوی مرسولات عبوری در دفاتر مبادله مقصد عینا همانند کیسه های وارده از خارج رفتار و اعمال مقررات خواهد شد .
      • مبحث - پنجم - انتقالی
        • ماده - 169 - برای انتقال کالا شرکت حمل و نقل یا نماینده وی باید اظهارنامه به گمرک تسلیم نماید اظهارنامه باید مبین تعداد و نوع بسته و علامت و شماره و وزن با ظرف و نوع جنس محتوی بسته هایی باشد که انتقال آن ها مورد تقاضا است .
        • ماده - 170 - در مورد انتقال مستقیم ، گمرک و مرجع تحویل گیرنده پس از دریافت اظهارنامه ، مأمورانی برای نظارت تعیین می نمایند که مراقب جریان انتقال کالا باشند . مشخصات بسته هایی که به تدریج از یک وسیله نقلیه تخلیه و به دیگری بارگیری میشود در اوراق بارشماری یادداشت و پس از اتمام عملیات انتقال با مندرجات اظهارنامه تطبیق و اگر اختلافی مشاهده نشود مراتب در زیر اظهارنامه قید و آن را امضا میکنند و هرگاه اختلافی دیده شود شرح اختلاف را گزارش می دهند تا دستور رسیدگی و رفع اختلاف صادر گردد .
        • ماده - 172 - برای انتقال کالا های تحویل شده به وسیله نقلیه دیگر و بارگیری آن ، تحویل دهنده کالا باید به صورت کتبی از گمرک و مرجع تحویل گیرنده درخواست صدور اجازه انتقال کرده و نسخه ایاز اظهارنامه و رسید انبار را به آن ضمیمه نماید و در اینصورت اجازه انتقال صادر و بسته ها به وسیله نقلیه دیگر حمل و تحت نظارت مأمورانی که گمرک در ضمن صدور اجازه تعیین میکند بارگیری گردیده و سپس اجازه حرکت وسیله حمل توسط گمرک صادر خواهد گردید .
        • ماده - 171 - در مورد انتقال غیر مستقیم پس از تسلیم اظهارنامه و صدور اجازه تخلیه با رعایت همان اصول و ترتیبی که در بخش سوم قانون مقرر است بسته ها از وسیله نقلیه تخلیه شده و با رعایت همان اصول تحویل مرجع تحویل گیرنده میگردد .
      • مبحث - چهارم - مقررات گمرکی مربوط به فروشگاه های آزاد
        • ماده - 162 - کالایی که به نام فروشگاه آزاد از خارج وارد میشود با رعایت مقررات مربوط به تحویل و تحول کالا و تنظیم صورتمجلس ، تحویل فروشگاه میگردد و در صورتی که انبار فروشگاه خارج از انبار های گمرک باشد با انجام تشریفات ورود موقت به انبار فروشگاه منتقل میشود . کالای داخلی نیز با انجام تشریفات و صدور پروانه صدور موقت به فروشگاه آزاد تحویل و با اعلام آن فروشگاه و ارایه اسناد مربوط به خروج توسط مسافران خروجی پروانه صدور موقت تبدیل به صدور قطعی میگردد .
        • ماده - 161 - دایر نمودن فروشگاه آزاد پس از موافقت ، تودیع تضمین و عقد قرارداد با گمرک ایران امکانپذیر است . به جز کالا های ممنوع اعم از ورودی و صدوری موضوع مواد ( ۱۲۲) و ( ۱۲۶ ) قانون ، سایر کالا ها قابل عرضه در فروشگاه های آزاد میباشد .
        • ماده - 166 - کالایی که با معافیت در فروشگاه آزاد به مسافران خروجی فروخته میشود باید در کیسه های مخصوص قرار داده شده و همراه با قبض فروش ، منقوش به مهر آن فروشگاه به آن ها تحویل گردد .
        • ماده - 165 - کالای دارای حقوق ورودی با رعایت شرایط مندرج در ماده ( ۱۳۸ ) به مسافران ورودی و کالای خروجی با رعایت جنبه غیر تجاری به مسافران خروجی فروخته میشود . فروش کاا به هر مسافر یا خدمه وسایل نقلیه ورودی و خروجی در قبال صدور قبض فروش میباشد که در سه نسخه صادر و یک نسخه آن در فروشگاه نگهداری ، یک نسخه به مسافر یا خدمه وسایل نقلیه ورودی و خروجی تحویل و نسخه سوم به گمرک تسلیم میشود .
        • ماده - 163 - در انبار فروشگاه آزاد که در خارج از انبار های گمرکی میباشد دفتری برای ثبت کالای وارده از خارج و دفتر ثبت کالای داخلی برطبق نمونه ای که از طرف گمرک ایران تعیین میشود نگهداری و صفحه های آن از قبل توسط گمرک شماره گذاری و تعداد آن در اولین صفحه قید و توسط رییس گمرک امضا و دفتر مهر و موم میشود
        • ماده - 167 - مهلت ورود موقت کالای خارجی موضوع این مبحث شش ماه خواهد بود . در موارد استثنایی به درخواست دارنده فروشگاه آزاد و برحسب نوع کالا ، مدت یاد شده با تشخیص گمرک ایران قابل تمدید میباشد . پس از انقضای مهلت ، دارنده یا بهره بردار فروشگاه یاد شده موظف است کالا را برگشت یا با رعایت مقررات مربوط و پرداخت حقوق ورودی ترخیص نماید و در غیر اینصورت بدون اخطار مشمول مقررات کالای متروک میگردد و در صورتی که کالا با رویه ورود موقت به انبار فروشگاه مذکور در خارج از اماکن گمرکی منتقل شده باشد براساس مقررات مبحث دوم فصل اول این بخش اقدام میشود .
        • ماده - 164 - مسئولیت حفظ و نگهداری کلاا در انبار فروشگاه آزاد که خارج از انبار های گمرکی میباشد به عهده دارنده فروشگاه بوده و در صورت فقدان یا کاهش کالا طبق مقررات مربوط به ورود موقت اقدام خواهد شد .
        • ماده - 168 - تسویه هر پروانه ورود موقت به محض انتقال کالای موضوع پروانه ورود موقت به فروشگاه آزاد به انجام خواهد رسید و در مورد کاای داخلی و تبدیل پروانه خروج موقت به قطعی براساس اعلام فروشگاه و رعایت مقررات مربوط خواهد بود .
      • مبحث - ششم - کران بری ( کابوتاژ )
        • ماده - 173 - برای انجام تشریفات کالای کران بری ، صاحب کالا یا نماینده قانونی وی باید اظهارنامه ضمیمه شده به اسناد مالکیت کالا و مجوز های موردنیاز و تضمین لازم ( در صورت تعلق ) یا تعهد یا قیود دیگر را به گمرک تسلیم نماید .
          • تبصره - - - برای وسایل نقلیه دریایی داخلی حامل کالای کران بری به جای اظهارنامه به اخذ تعهد و ثبت در دفاتر اکتفا میشود .
        • ماده - 176 - تمدید مهلت یا تغییر گمرک مقصد کالای کران بری با درخواست کتبی صاحب کالا و موافقت رییس گمرک مبدأ امکانپذیر است که در اینصورت مراتب به گمرک مقصد اولیه نیز اعلام خواهد شد .
        • ماده - 180 - هرگاه در گمرک مقصد مشاهده شود که تعداد بسته های یک محموله کران بری زیادتر از تعداد مندرج در پروانه کران بری است مقدار اضافی کالای وارده از خارج و در مورد کالای ایرانی کالای صادراتی بازگشتی تلقی و حسب مورد طبق مقررات مربوط نسبت به آن ها رفتار میشود و آن مقداری که مربوط به پروانه کران بری است پس از رسیدگی و حصول اطمینان از ارتباط آن با پروانه کران بری در اختیار صاحب کالا گذاشته میشود و گواهی ورود آن مقدار نیز صادر و تسلیم میگردد .
        • ماده - 174 - کالای کران بری باید در مدتی که از طرف گمرک مبدأ تعیین میشود به گمرک مقصد برسد . مدت یاد شده را گمرک مبدأ در هر مورد با توجه به نوع وسایل نقلیه ، مسافت ، کیفیت راه و فصول مختلف سال تعیین مینماید . عاوه بر مدت مذکور ، گمرک مهلت دیگری نیز برای ارایه اظهارنامه گواهی شده گمرک مقصد که حداکثر آن سه ماه از تاریخ وصول کالا به گمرک مقصد خواهد بود ، تعیین خواهد نمود .
        • ماده - 178 - هر محموله کران بری که بعد از انقضای مهلت پروانه به گمرک مقصد برسد در صورتی که نسبت به وصول تضمین یا پیگیری تعهد اقدامی نشده باشد با اخذ جریمه انتظامی به تشخیص رییس گمرک اجازه تخلیه و ورود کالا داده میشود . در مواردی که علت تاخیر ناشی از قوه قهریه ( فورس ماژور ) یا عذرموجهی باشد در اینصورت گمرک مقصد باید مراتب را با ارسال مدارک صاحب کالا مبنی بر اثبات وجود اتفاقات قهری یا عذر موجه به گمرک ایران گزارش نماید . اگر گمرک ایران دلایل را کافی و قانع کننده تشخیص دهد اجازه صدور گواهی ورود محموله را به گمرک مقصد خواهد داد و مراتب را به گمرک مبدأ برای عدم وصول تضمین یا استرداد آن اعلام مینماید
        • ماده - 182 - صاحب کالای کران بری اظهارنامه گواهی شده ورود مجدد کالا را که از طرف گمرک مقصد صادر گردیده و به گمرک مبدأ تسلیم مینماید . گمرک مبدأ در صورتی که گواهینامه حاکی از ورود کالا به گمرک مقصد در مهلت تعیین شده را رویت نماید ، دستور تسویه تضمین یا ابطال تعهد را صادر و اظهارنامه گواهی شده مذکور را به همراه سابقه پروانه بایگانی مینماید .
          • تبصره - 2 - گمرک مبدأ موظف است بلافاصله پس از صدور پروانه کران بری مراتب را به گمرک مقصد اعلام و گمرک مقصد موظف است پس از وصول کالا چگونگی ورود کالا و تاریخ ورود آن را با قید شماره و تاریخ اظهارنامه ورود به گمرک مبدأ اطلاع دهد .
          • تبصره - 1 - در هر یک از گمرک های مبدأ و مقصد باید اطلاعات مربوط به کالای کران بری در خصوص ثبت ورود و خروج کالا نگاهداری شود .
        • ماده - 175 - پس از پایان عملیات ارزیابی و صدور پروانه کران بری با پلمب بسته ها و در صورت قابل پلمب بودن وسیله حمل با پلمب آن نسخه ایاز پروانه و اظهارنامه کران بری در اختیار صاحب کالا قرار میگیرد . پروانه کران بری در تمام مدت حمل باید همراه محموله باشد . در صورتی که کالای کران بری موضوع یک پروانه با بیش از یک وسیله حمل شود طبق ماده ( ۱۰۱ ) اقدام خواهد شد .
        • ماده - 179 - هرگاه پلمب یک یا چند بسته از محموله کران بری شکسته شده باشد محتویات بسته یا بسته ها بازرسی میشود و در صورتی که محتویات آن ها با مندرجات پروانه مطابق باشد و معلوم گردد که پلمب ها غیر عمد شکسته یا از بین رفته است ، گمرک مقصد اظهارنامه را گواهی و به صاحب آن تسلیم مینماید . هرگاه پلمب گمرکی شکسته یا محو شده و مشخصات کالای محتوی بسته مربوط با مندرجات پروانه کران بری مغایر باشد عاوه بر وصول تضمین یا پیگیری برای اجرای تعهد ، با کالا براساس مقررات کالای ورودی و در مورد کالای ایرانی مانند کالای صادراتی بازگشتی رفتار خواهد شد .
        • ماده - 177 - بلافاصله پس از رسیدن محموله کران بری به گمرک مقصد ، در صورتی که مهلت پروانه کران بری منقضی نشده باشد مأموران گمرک مشخصات کالا را با مندرجات پروانه تطبیق و بسته ها و پلمب آن ها را معاینه میکنند و چنانچه اختلافی مشاهده نشد ورود کالا را با قید تاریخ در محل مخصوص اظهارنامه کران بری تصدیق ، امضا و به صاحب کالا تسلیم می نمایند .
        • ماده - 181 - هرگاه در گمرک مقصد مشاهده شود که تعداد بسته های یک محموله کران بری کمتر از تعداد مندرج در پروانه کران بر میباشد گواهی ورود فقط نسبت به مقدار موجود صادر و پس از رسیدگی و احراز ارتباط بسته ها با پروانه مربوط به صاحب کالا تسلیم میشود . در ضمن گمرک مقصد موظف است مراتب را به گمرک مبدأ اعلام تا به مقدار کسری کالا نسبت به وصول تضمین و یا اجرای تعهد اقدام نماید
  • بخش - دهم - کارگزار گمرکی
    • ماده - 191 - متقاضیان پروانه کارگزار گمرکی باید دارای شرایط زیر باشند : الف - تابعیت ایران ب - ارایه گواهی عدم سوءپیشینه کیفری ( از مرجع قانونی مربوط ) و عدم سابقه قاچاق گمرکی به گواهی گمرک ایران . پ - داشتن حداقل مدرک کاردانی در رشته های امور گمرکی یا حداقل کارشناسی در سایر رشته ها . ت - دارا بودن گواهی پایان خدمت و یا معافیت دایم از خدمت نظام وظیفه . ث - کارمند دولت نباشد . ج - موفقیت در آزمون مربوط به قوانین گمرکی ، صادرات ، واردات و تجارت که از طرف گمرک ایران حسب نیاز برگزار میشود . چ - داشتن حداقل سن بیست و پنج سال تمام .
      • تبصره - 4 - پروانه کارگزار گمرکی به شرط داشتن شرایط موضوع بند های ( الف ) و ( ب ) پس از ارایه گواهی از سوی سازمان امور مالیاتی کشور مبنی بر عدم بدهی مالیاتی هر دو سال یک بار طبق دستورالعملی که توسط گمرک ایران تهیه میشود ، تمدید خواهد شد .
      • تبصره - 2 - یک چهارم از سهمیه پذیرش کارگزار گمرکی به بازنشستگان گمرک اختصاص می یابد به شرط اینکه حداقل دو سوم دوران خدمت خود را در گمرک جمهوری اسامی ایران گذرانده باشند .
      • تبصره - 1 - کسانی که تا قبل از لازم ا اجرا شدن قانون دارای پروانه بوده اند ، از داشتن شرایط بند های ( پ ) و ( ج ) مستثنی خواهند بود
      • تبصره - 5 - در مواردی که گمرک ایران آشنایی با روش های جدید ترخیص از طریق شرکت در دوره آموزشی را ضروری بداند ، صدور و تمدید پروانه کارگزار گمرکی موکول به شرکت در دوره مربوط خواهد بود .
      • تبصره - 3 - در مورد اشخاص حقوقی ، مدیرعامل یا رییس هیات مدیره آن ها باید دارای شرایط یاد شده باشد
    • ماده - 192 - برای کارمندان کارگزاران گمرکی کارت مخصوص از طرف گمرک با معرفی رسمی کارگزار گمرکی صادر میشود . امضای اسناد و اظهارنامه با کارگزار گمرکی یا کارمند تمام وقت و موظف او که دارای وکالت نامه رسمی از وی باشد امکانپذیر است .
      • تبصره - - - کارمندان کارگزاران گمرکی باید دارای شرایط مذکور در بند ( ث ) ماده ( ۱۹۱ ) و تبصره ( ۲) ماده ( ۱۹۰ ) باشند . اشخاصی که قبل از لازم ا اجرا شدن این قانون به عنوان کارمند کارگزار گمرکی دارای کارت مخصوص بوده اند از شرط دارا بودن مدرک دیپلم معاف میباشند .
    • ماده - 190 - انجام تشریفات گمرکی به وکالت از طرف صاحبان کالا مستلزم داشتن پروانه کارگزاری گمرکی است ، ولی سازمان های دولتی و سفارتخانه ها میتوانند کارمندان تمام وقت خود را برای انجام امور گمرکی کالا های متعلق به خود با تصریح حدود اختیارات به گمرک معرفی نمایند بدون اینکه نیاز به ارایه پروانه کارگزاری گمرکی داشته باشند . صاحبان کالا ( اشخاص حقوقی ) میتوانند کارمندان تمام وقت خود را که دارای وکالت نامه رسمی میباشند جهت ترخیص کالای خود به گمرک معرفی نمایند .
      • تبصره - 1 - اشخاصی که به نمایندگی یا وکالت از طرف مؤدیان در مراجع رسیدگی به اختلافات گمرکی شرکت می نمایند ، الزامی به داشتن پروانه کارگزاری گمرکی ندارند .
      • تبصره - 2 - کارمندان موضوع این ماده با داشتن شرایط بند های ( الف )، ( ب ) و ( ت ) ماده ( ۱۹۱) و دارا بودن حداقل مدرک دیپلم بعد از طی دوره آموزشی مورد تایید گمرک ایران کارت مخصوصی از گمرک ایران دریافت خواهند نمود .
    • ماده - 193 - کارگزار گمرکی موظف است آمار عملیاتی را که در گمرک انجام می دهد در دفتر مخصوصی حاوی اطلاعات مذکور در اظهارنامه و پروانه گمرکی طبق نمونه تعیین شده توسط گمرک ایران به تفکیک هر گمرک ثبت و به محض درخواست گمرک آن را جهت بررسی ارایه نماید . این دفتر به هنگام اعطای پروانه کارگزار گمرکی توسط گمرک ایران شماره گذاری و پلمب میشود .
    • ماده - 195 - شرکت های حمل سریع به عنوان مسئول حمل و تحویل نمونه های تجاری و محموله های غیر تجاری که فهرست و میزان آن ها بنا به پیشنهاد گمرک ایران و تصویب هیات وزیران تعیین میشود مجازند آن نمونه ها و محموله ها را فقط با ارایه بارنامه و فاکتور به گمرک اظهار و با رعایت سایر مقررات ترخیص و تحویل صاحبان آن ها نمایند .
    • ماده - 194 - از نظر نحوه انجام تشریفات گمرکی و میزان جرایم احتمالی تفاوتی بین صاحب کالا که شخصا و یا از طریق کارگزار گمرکی یا نماینده خود اقدام مینماید ، وجود ندارد . گمرک ایران مجاز است برای صاحبان کالا که از کارگزاران گمرکی استفاده مینماید تسهیات ویژه ای مطابق قوانین و مقررات مربوط در نظر گیرد
  • بخش - نهم - معافیت ها و ممنوعیت ها
    • ماده - 189 - در مورد کالای موضوع بند ( ب ) ماده ( ۱۱۹ ) قانون در هر مورد باید از طرف وزارت امور خارجه موافقتنامه کتبی با ذکر مشخصات کامل طبق نمونه مخصوص صادر و حکم معافیت به استناد آن از طرف گمرک ایران صادر و ابلاغ شود و ترخیص آن موکول به تسلیم اظهارنامه به امضای مقام متقاضی و انجام تشریفات مربوط خواهد بود .
  • بخش - هشتم - تخلفات گمرکی و قاچاق
    • ماده - 185 - گمرک ایران ضمن همکاری با مراجع ذی ربط میتواند تمهیدات ازم را در زمینه اجرای صحیح و دقیق قانون مبارزه پولشویی مصوب ۱۳۸۶ در زمینه امور گمرکی فراهم نماید . گمرک ایران میتواند به منظور پیشگیری ، مقابله و مبارزه جدی با ورود و خروج و عبور ( ترانزیت ) موادمخدر ( اعم از سنتی و صنعتی )، مواد روان گردان و پیش سازه های مواد مذکور ، از تجهیزات و شیوه های نوین بازرسی از جمله سگ های موادیاب و دستگاه های آشکارساز استفاده نماید .
    • ماده - 183 - در خصوص کالا های مستعملی که به استناد قانون خاص باید برای آن ها براساس کالای نو حقوق ورودی پرداخت شود ، ما به التفاوت حقوق ورودی ناشی از تفاوت بین ارزش واقعی مستعمل باارزش نو تعیین شده مشمول جریمه یا ابطال پروانه صادراتی نخواهد بود .
    • ماده - 187 - موضوع بند ( ج ) ماده (۱۱۳ ) قانون ، کالایی است که از هر حیث با کالای اظهار شده ، « از نوع کالای اظهار شده » ماده ۱۸۷ منظور از عبارت مطابقت داشته باشد . منظور از اظهارنامه خلاف موضوع بند ( خ ) ماده (۱۱۳) قانون ، اظهارنامه ای است که در آن از اسناد خلاف واقع استفاده شده باشد .
    • ماده - 184 - در اجرای تبصره ماده ( ۱۱۱ ) قانون ، گمرک ایران موظف است نسبت به ایجاد بانک اطلاعاتی از تعداد تخلفات قطعی شده ، سابقه و وضعیت متخلف ، حجم ، نوع و ارزش آن اقدام نماید . گمرک های اجرایی باید جریمه را براساس اطلاعات موجود در این بانک تعیین و ثبت نمایند . در مواردی که مرتکب تخلف دارای سابقه قبلی در مورد یک موضوع خاص باشد ، روسای گمرک میتوانند با تعیین جریمه مناسب و بااتر از میزان جریمه قبلی ، به نحوی که دارای اثر بازدارندگی باشد ، اقدام نمایند
    • ماده - 188 - دبیرخانه کمیسیون موضوع ماده ( ۱۱۴) قانون در گمرک ایران میباشد .
    • ماده - 186 - وسایل نقلیه یا کالایی که به صورت عبوری ، ورود موقت ، ورود موقت برای پردازش یا مرجوعی و وسایل نقلیه ای که به استناد جواز بین المللی واردکشورشده اند و علیرغم اعلام جرم قاچاق منتهی به صدور حکم برائت از سوی مراجع قضایی گردیده اند ، تا زمان تسلیم کالا به گمرک مشمول جریمه موضوع ماده ( ۱۰۹ ) قانون خواهند بود .
  • بخش - یازدهم - بازبینی و اقدامات بعد از ترخیص
    • فصل - دوم - حسابرسی پس از ترخیص
      • ماده - 202 - گمرک ایران پس از هماهنگی لازم و ابلاغ کتبی به طرف حسابرسی شونده حداقل ده روز پیش از شروع حسابرسی ، تاریخ شروع حسابرسی و اسلامی گروه حسابرسی را جهت همکاری حسابرس شونده اعام میکند . گروه حسابرسی حداقل از چهار نفر شامل رییس ، حسابرس ارشد و حسابرسان تشکیل میشود . سرپرست گروه حسابرسی در اولین جلسه حسابرسی باید مدت زمان تقریبی برای انجام حسابرسی و تاریخ پایان آن را جهت اطلاع حسابرس شونده اعلام نماید و چنانچه به دایلی تمدید این مدت لازم باشد ، مراتب باید قبل از پایان زمان به وی اعلام شود .
        • تبصره - - - پس از ابلاغ برنامه حسابرسی به طرف حسابرسی شونده ، وی میتواند حداکثر ظرف پنج روز از تاریخ ابلاغ با ارایه دایل و مستندات قابل قبول به صورت کتبی درخواست به تعویق انداختن برنامه حسابرسی پس از ترخیص را بنماید . رییس کل گمرک جمهوری اسلامی ایران و یا شخصی که از طرف وی تعیین میشود ، میتواند پس از بررسی درخواست و دلایل عنوان شده در موارد استثنایی با به تعویق انداختن حسابرسی پس از ترخیص موافقت نماید .
      • ماده - 203 - ( اصلاحی 1393/04/09) گمرک ایران در صورت لزوم میتواند اطلاعات موردنیاز در ارتباط با موضوع رسیدگی را از مراجع دولتی و غیر دولتی مرتبط درخواست نماید و مراجع یاد شده موظف به همکاری کامل و پاسخگویی به گمرک میباشند .
      • ماده - 201 - هدف از حسابرسی پس از ترخیص ، بررسی و انطباق اظهارنامه های تسلیمی به گمرک با قوانین و مقررات مربوط و پرداخت صحیح حقوق ورودی ، مالیات ها و عوارض متعلق است . گمرک ایران میتواند جهت حصول اطمینان و صحت اظهار از طریق بررسی دفاتر ، سوابق مالی ، نظام های بازرگانی ، سوابق ترخیص مکاتباتی و اطلاعات بازرگانی نگهداری شده توسط اشخاص حقیقی و حقوقی که به طور مستقیم و یا غیر مستقیم در واردات و صادرات کالا دخالت دارند ، اقدام نماید
        • تبصره - 1 - حسابرسی پس از ترخیص توسط حسابرسانی که در امور گمرکی مهارت های لازم را دارند ، انجام میشود . گمرک در صورت لزوم میتواند از خدمات سازمان حسابرسی ( وابسته به وزارت امور اقتصادی و دارایی ) یا موسسات حسابرسی مورد تایید سازمان حسابرسی یا جامعه حسابداران رسمی ایران نیز استفاده نماید .
        • تبصره - 2 - به منظور عملیاتی نمودن حسابرسی پس از ترخیص ، ایجاد واحد حسابرسی پس از ترخیص در گمرک ایران و پست های سازمانی برای حسابرسان آن الزامی است .
      • ماده - 205 - ( مورخ 1393/04/09 حذف گردید . ) عدم ارایه سوابق و دفاتر مربوط جهت انجام حسابرسی پس از ترخیص و یا خودداری از ارایه آن ها علیرغم اعلام کتبی گمرک به اشخاص حسابرس شونده و استفاده از اسناد خلاف واقع جهت ترخیص کالا مشمول جریمه معادل دو تا سه برابر ارزش کالای مورد بررسی خواهد شد .
        • تبصره - - - چنانچه در اثر بروز حوادث طبیعی () قوه قهریه ) حسابرس شونده نتواند سوابق ، اسناد ، اطلاعات و دفاتر مالی درخواستی را جهت حسابرسی در اختیار گمرک قرار دهد ، شخص مذکور مشمول پرداخت جریمه نخواهد بود .
      • ماده - 206 - گمرک ایران موظف است پس از تکمیل حسابرسی ، گزارش رسمی کتبی مربوط را ظرف شصت روز از تاریخ پایان حسابرسی تهیه و یک نسخه از آن را جهت اطلاع و اقدام لازم به شخص حسابرسی شونده به نشانی اقامتگاه وی ابلاغ نماید .
        • تبصره - - - سرپرست گروه حسابرسی موظف است در آخرین روز حسابرسی ضمن برگزاری جلسه پایانی با اشخاص حسابرسی شونده ، صورتجلسه پایانی حسابرسی را همراه با ذکر نام و عناوین حسابرسی شوندگان ، مکان و تاریخ انجام حسابرسی و امضای هر یک از اعضای گروه حسابرسی تهیه و یک نسخه را به حسابرسی شونده تسلیم نماید .
      • ماده - 208 - چنانچه طرف حسابرسی شونده پس از انجام حسابرسی پس از ترخیص و تسلیم گزارش نهایی مربوط و صدور رای قطعی ، مشمول پرداخت جریمه تشخیص داده شود ، در صورت امتناع شخص از پرداخت آن ، گمرک موظف است از طریق اعمال مواد ( ۷) و ( ۸) قانون ، جریمه را وصول نماید .
      • ماده - 207 - رسیدگی به اعتراضات نسبت به گزارش پایانی حسابرسی و جرایم تعیین شده در صاحیت کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی خواهد بود . اعتراض کنندگان ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ کتبی گزارش پایانی حسابرسی پس از ترخیص میتوانند دایل اعتراض خود را به تفکیک موضوع ( ارزش ، تعرفه و مقررات ) به صورت کتبی به گمرک ایران تسلیم نمایند . گمرک ایران موظف است به اعتراض رسیدگی نموده و چنانچه دلایل عنوان شده در اعتراض موجه و مورد پذیرش قرار گیرد ، گمرک نسبت به اصلاح و تعدیل گزارش حسابرسی اقدام خواهد نمود و در غیر اینصورت ، دلایل رد اعتراض به صورت کتبی توسط گمرک به طرف حسابرسی شونده ابلاغ خواهد شد . طرف حسابرسی شونده ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ ثانوی گزارش نهایی حسابرسی گمرک میتواند درخواست ارجاع پرونده به کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی را بنماید . ارجاع پرونده پس از گذشت مهلت سی روز از ابلاغ اولیه یا ده روز از ابلاغ ثانوی مقرر منوط به تامین مبلغ مطالبه شده خواهد بود .
        • تبصره - - - حسابرسان گمرک ایران موظفند پس از انجام رسیدگی های خود و شناسایی نواقص ، مراتب را طی گزارش کتبی جهت اصلاح سیستم ، ثبت و بایگانی و اقدامات پیشگیرانه بعدی منعکس نمایند . پس از پایان و تکمیل گزارش حسابرسی و صدور نظر قطعی گمرک برای هر یک از طرف های حسابرسی شونده به صورت محرمانه شماره ای مبنی بر رتبه خطر آن ها تعیین خواهد شد که این شماره مبنای ارزشیابی فعالیت های مدیریت خطر طرف حسابرسی شونده قرار خواهد گرفت .
      • ماده - 204 - صاحبان کالا ، شرکت های حمل و نقل ، کارگزاران گمرکی و سایر اشخاص ذی ربط که فهرست آن ها به وسیله گمرک ایران اعلام خواهد شد ، باید دفاتر و سوابق معامات مربوط به کالا های خود را به مدت سه سال از تاریخ صدور سند ترخیص جهت حسابرسی نگهداری و پس از درخواست کتبی در اختیار گمرک قرار دهند .
    • فصل - اول - کسر دریافتی و اضافه پرداختی
      • ماده - 197 - مطالبه نامه کسر دریافتی های صادره باید حسب مورد توسط گمرک یا نزدیک ترین گمرک یا گمرک ایران و یا ادارات امور اقتصادی و دارایی ابلاغ شود . مراتب مطالبه نامه کسر دریافتی توسط گمرک ایران باید به اطلاع گمرک ترخیص کننده کالا نیز برسد .
      • ماده - 198 - جهت پرداخت جریمه موضوع ماده ( ۱۴۲ ) قانون ، چنانچه جریمه وصولی موضوع ماده ( ۱۴۰ ) قانون کفایت نکند ، ما به التفاوت از محل درآمد جاری به صاحب کالا پرداخت خواهد شد و کسر ماه در وصول جرایم محاسبه نخواهد شد .
      • ماده - 199 - به درخواست های رد اضافه پرداختی که بعد از خروج کالا از گمرک ادعا میشود وقتی ترتیب اثر داده میشود که عاوه بر شرایط ماده ( ۱۴۱) قانون درخواست رد اضافه پرداختی روی اوراق چاپی مخصوص تعیین شده توسط گمرک ایران به وسیله صاحب کالا یا وکیل وی تنظیم و امضا شده باشد . اگر تقاضا کننده دسترسی به اوراق چاپی مخصوص نداشته باشد و یا نتواند آن را در مرحله اول تکمیل و تسلیم نماید تقاضای اولیه او قاطع مرور زمان خواهد بود . در هر حال رد اضافه پرداختی موکول به تنظیم و تسلیم اوراق استرداد چاپی خواهد بود .
      • ماده - 200 - هرگاه درخواست استرداد اضافه پرداختی به گمرک ایران تسلیم شود گمرک ایران میتواند در صورتی که درخواست حاوی تمام شرایط مذکور در قانون و این آیین نامه باشد آن را قبول و پس از ثبت آن به گمرکی که سند ترخیص از آنجا صادر گردیده است برای رسیدگی و اقدامات قانونی ارسال نماید .
      • ماده - 196 - هرگونه کسر دریافتی که بر اثر رسیدگی به اظهارنامه و اسناد مربوط کشف شود باید بلافاصله با رعایت شرایط مندرج در ماده ( ۱۳۵ ) قانون مطالبه و وصول و در صورت کشف تخلف ، مراتب باید به رییس کل گمرک ایران یا نماینده معرفی شده از طرف وی گزارش شود .